U heeft problemen met kauwen of slikken. Uw logopedist adviseert u over wat u veilig kunt eten en drinken. In deze folder leest u hierover meer. Deze informatie is ook nuttig voor uw omgeving. Laat uw naasten deze informatie daarom ook lezen.
OorzakenOm goed te kunnen kauwen en slikken moeten de spieren van de lippen, tong, kaak, wangen, keel en het strottenhoofd goed functioneren. Als dat niet zo is, kunnen er problemen ontstaan zoals verslikken en moeite met kauwen. Dit is bijvoorbeeld:
- als gevolg van een spierziekte;
- na een beroerte;
- bij de ziekte van Parkinson;
- bij afwijkingen aan de slokdarm;
- na behandeling van kanker in de mond/keel;
- na een operatie;
- door algeheel ziek zijn of veroudering.
Advies voor eten en drinkenDe logopedist geeft u een advies door middel van IDDSI levels. Deze levels geven aan welke dikte of zachtheid uw eten en drinken mag zijn om het veilig te kunnen doorslikken.
In de tabel op de volgende pagina ziet u welk IDDSI level u wordt geadviseerd.
Let op: producten kunnen verschillende diktes (consistenties) hebben afhankelijk van het merk. Kijk altijd voor de zekerheid op de websites die u verderop in deze folder vindt. De voorbeelden hieronder geven een richtlijn aan.
| Drinken | Voorbeelden | Uitleg |
| Water, appelsap | |
- IDDSI 1 - Licht vloeibaar
| Karnemelk | |
- IDDSI 2 - Matig vloeibaar
| Yoghurt | |
| Vla | Kan worden gegeten met een lepel of gedronken uit een beker (zonder rietje) |
- IDDSI 4 - Zeer dik vloeibaar
| Appelmoes | Glad, zonder klontjes |
| Eten | Voorbeelden | Uitleg |
| Vla | Kan worden gegeten met een lepel of gedronken uit een beker (zonder rietje) |
- IDDSI 4 - Gladgemalen of zeer dik vloeibaar
| Appelmoes | Glad, zonder klontjes |
- IDDSI 5 - Fijngemalen en smeuïg
| Havermoutpap | Zeer zachte, vochtige stukjes, eenvoudig te prakken |
- IDDSI 6 - Wordt in ons ziekenhuis niet toegepast.
| - | - |
- IDDSI 7A - Makkelijk te kauwen
| Zachte maaltijd met aardappelpuree en fijngesneden vis | Normaal alledaags voedsel met zachte/malse voeding |
| | |
| Brood zonder korsten met smeerbaar beleg in kleine stukken | |
Algemene adviezenAls u gaat eten en/of drinken adviseren we u het volgende:
- Zorg ervoor dat u goed rechtop zit.
- Drink en eet in een rustig tempo.
- Neem kleine slokken/happen.
- Slik na elke slok/hap een keer extra.
- Neem uw medicijnen met appelmoes, vla of yoghurt.
- Laat u niet afleiden en concentreer op het slikken.
Specifieke adviezen voor het drinken- Drink uit een gewone beker (niet uit een tuitbeker).
- Drink niet met een rietje.
- Laat de laatste slok in de beker zitten.
Specifieke adviezen voor het eten- Neem geen producten die zowel vloeistof als iets vasts bevatten zoals mandarijn, druiven, soep met balletjes etc.
- Drink niet tijdens het eten.
- Wissel een hap eten af met een slok drinken (u mag het eten niet wegspoelen met drinken).
- Haal eventuele resten in de mond weg en maak uw gebit na het eten goed schoon.
Technieken voor het slikkenDe logopedist heeft tijdens uw opname samen met u het slikken geoefend. Gebruik de volgende technieken:
- Slik met de kin naar de borst.
- Kantel het hoofd naar de linker/rechter zijde (goede zijde).
- Draai het hoofd naar de linker/rechter zijde (aangedane zijde).
- Slik krachtig.
- Mendelsohnmanoeuvre.
- Subglottische drukopbouw.
- Super-subglottische drukopbouw.
Uitleg bij de adviezen:
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Dranken verdikkenHet kan zijn dat er wordt geadviseerd om drinken te verdikken. Om het drinken te verdikken gebruiken we het verdikkingsmiddel
ThickenUp Clear van Nestlé. Hieronder leest u hoe u drinken kunt verdikken met het verdikkingsmiddel. Vraag bij uw apotheek om dit middel. Let op! Een ander verdikkingsmiddel vraagt ook om een andere manier van verdikken.
In onderstaand schema vindt u
het aantal scheppen Nestlé (gebaseerd op glazen van 200 ml) dat u moet toevoegen aan uw drinken om het te verdikken tot een bepaald IDDSI level:
| IDDSI 1 - Licht vloeibaar | IDDSI 2 - Matig vloeibaar | IDDSI 3 - Dik vloeibaar | IDDSI 4 - Zeer dik vloeibaar |
| Koffie | 1 | 2 | 4 | 6 |
| Thee | 1 | 2 | 4 | 6 |
| Water | 1 | 2 | 4 | 6 |
| Appelsap | 2 | 3 | 4 | * |
| Ranja | 1 | 2 | 4 | 6 |
| Roosvicee | 2 | 2 | 4 | 6 |
| Melk | 2 | 3 | * | * |
| Chocolade-melk | 0 | * | * | * |
| Sinaasappel-sap | 2 | 3 | * | * |
| Karnemelk | 0 | * | * | * |
| Bouillon | Kan niet verdikt worden tot IDDSI 1. Kies voor IDDSI 2. | 2 | 3 | * |
* Niet geschikt om te verdikken. Kies voor een andere optie.
LET OP!
- Het schema is gebaseerd op glazen van 200 ml. Een andere hoeveelheid vloeistof heeft ook een andere hoeveelheid schepjes verdikkingsmiddel nodig.
- Appelsap, sinaasappelsap en melk hebben meer verdikkingsmiddel nodig dan de overige dunne dranken. Zie de tabel hierboven.
- Karnemelk en chocolademelk zijn van zichzelf IDDSI 1, deze producten laten zich niet goed verdikken. Als u IDDSI 2 of 3 wil nuttigen, kunt u ook voor een alternatief kiezen, zoals yoghurt of chocoladevla.
Werkwijze bij het gebruik van NestléKoude dranken- Doe de genoemde hoeveelheid poeder in een glas.
- Giet daarna het drinken erbij.
- Roer ongeveer 20 tot 30 seconden.
- Laat het product even stil staan (ongeveer 1 minuut), zodat het goed is verdikt.
- Houd bij melk, appelsap, sinaasappelsap een langere wachttijd (ongeveer 3 minuten) aan.
Warme dranken - Doe eerst de vloeistof in een glas (evt. met melk en suiker, bouillonpoeder).
- Voeg vervolgens poeder toe.
- Roer 20-30 seconden.
- Laat het product even stil staan (ongeveer 1 minuut), zodat het goed is verdikt.
Koolzuurhoudende dranken- Roer eerst goed totdat het gas bijna is verdwenen voordat u poeder toevoegt.
Belangrijk om te weten- Meng vla altijd met 3 eetlepels yoghurt om te voorkomen dat het dunner wordt onder invloed van speeksel.
- Drink niet met een rietje tenzij door de logopedist anders is aangegeven.
Natuurlijk verdikkenHet verdikken van dranken kan ook zonder verdikkingsmiddel. Dit wordt ook wel natuurlijk verdikken genoemd. Recepten zijn te vinden op datisevenslikken.nl.
Websites voor meer informatieOp onderstaande website vindt u meer informatie:
VragenHeeft u na het lezen van deze folder nog vragen of wilt u meer informatie? Belt u dan gerust naar onze logopedisten. Zij zijn bereikbaar via de polikliniek Revalidatiegeneeskunde, via telefoonnummer 0543 - 54 42 55.
Zoek folders
Print pagina
Download PDF
Grotere tekst
Kleinere tekst
Favoriet
Stuur door