Dit boekje bevat belangrijke informatie voor de eigenaar. Bij verlies is deze ernstig gedupeerd. Mocht u het ergens vinden, wilt u dan contact opnemen met de eigenaar?
Eigendom van:
Naam:
Adres:
Plaats:
Telefoonnummer: Behandelwijzer chemotherapieDe reden waarom u dit boekje ontvangt is geen plezierige maar wel een belangrijke. Uw specialist heeft u immers geadviseerd een chemokuur te ondergaan. Deze behandelwijzer biedt u een extra informatieschakel tussen u en uw behandelaars.
Informatie over de behandelingVoordat de behandeling begint, vertellen de specialist en de verpleegkundige u over de behandeling. Dat is veel informatie, die niet eenvoudig in een keer te onthouden is. Daarom staat het ook allemaal in dit boekje, zodat u het thuis nog eens rustig kunt nalezen.
Informatiepagina’s voor artsen, verpleegkundigen en andere hulpverlenersDe behandelwijzer is ook bedoeld als informatie aan de hulpverleners met wie u te maken heeft, thuis en in het ziekenhuis. Het kan voorkomen dat u behalve met de specialisten en de verpleegkundige in het ziekenhuis, ook contact heeft met de huisarts en de wijkverpleegkundige. Het is belangrijk dat ook zij weten welke medicijnen u gebruikt en welke adviezen u krijgt. Daarom bevat deze behandelwijzer een aantal pagina’s waarop artsen en verpleegkundigen kunnen schrijven wat zij belangrijk vinden om aan andere behandelaars te laten weten.
Het gebruikU kunt in dit boekje uw persoonlijke gegevens invullen. Neemt u het vooral mee bij ieder bezoek aan het ziekenhuis en laat het ook uw huisarts en andere hulpverleners zien. Vraagt u vooral uw arts of verpleegkundige om belangrijke informatie op de blauwe pagina in te vullen.
Uw vragenIn deze behandelwijzer kunt u zelf ook aantekeningen maken en uw vragen opschrijven. Tijdens een volgend bezoek aan uw huisarts of het ziekenhuis heeft u dan al uw vragen bij de hand.
Wie kunt u bellen
Naam:
Telefoon:
Naam:
Telefoon:
- Oncologieverpleegkundige/DIG (Dagbehandeling Interne Geneeskunde)
Telefonisch spreekuur: maandag t/m vrijdag 08.30 tot 17.00 uur. Bij voorkeur na 11.00 uur.
Telefoon: 0543 - 54 46 44
- Diëtiste
Telefoon: 0543 - 54 49 71
Bereikbaar: maandag t/m vrijdag. Bij voorkeur tussen 09.00 en 12.00 uur.
In het weekend en na 17.00 uur en/of zon- en feestdagen kunt u bij vragen en/of problemen altijd terecht bij de Spoedeisende Hulp (SEH) : 0543 - 54 45 55. Veilig en verantwoord omgaan met uitscheidingsproductenU wordt behandeld met cytostatica en/of doelgerichte therapie. Dit zijn cel-remmende medicijnen. Ze hebben niet alleen invloed op de kankercellen, maar ook op de gezonde cellen. In de dagen na uw behandeling verlaten de afvalstoffen van de cytostatica/doelgerichte therapie uw lichaam, dat gebeurt via de urine, ontlasting en braaksel. Hoelang dit precies duurt verschilt per chemotherapie/doelgerichte therapie. De verpleegkundige van de Dagbehandeling Interne Geneeskunde (DIG) kan u vertellen wat precies de duur is.
In de periode dat de cytostatica/doelgerichte therapie uw lichaam verlaat, kunnen u en anderen het beste niet in contact komen met dit lichaamsvocht. Het risico om iets op te lopen na contact met dit lichaamsvocht is zeer klein maar door dit risico te vermijden beperkt u het kleine risico nog meer.
Algemene adviezen- Was uw handen grondig na elk contact met uitscheidingsproducten (urine, ontlasting, speeksel of braaksel).
- Gebruik wegwerphandschoenen bij contact met lichaamsvocht, bijvoorbeeld bij het opruimen van braaksel of het schoonmaken van het toilet.
- Ga elke dag onder de douche of in bad.
- Vrij in deze periode veilig, maak gebruik van een condoom.
- Maak het toilet en de douche minimaal 1 keer per week schoon.
- Gebruik allesreiniger of groene zeep als schoonmaakmiddel.
- Voor gebruik van bestek, servies en andere gebruiksartikelen hoeft u geen speciale maatregelen te nemen.
- U kunt gewoon lichamelijk contact hebben met anderen. Knuffelen, aanraken of een zoen geven is niet schadelijk. U kunt mensen ook gewoon een hand geven.
Op het toiletUitscheidingsproducten (urine, ontlasting en braaksel) kunnen en mogen via het riool worden afgevoerd. Gebruik bij voorkeur het toilet in plaats van een po of urinaal.
U mag elk toilet gebruiken, let daarbij op het volgende:
- U kunt het best zittend plassen, dit geldt ook voor mannen. Dit veroorzaakt minder spatten.
- Spoel het toilet na gebruik 2 keer door met gesloten deksel. Gebruik hierbij veel water dus niet de waterbesparende knop.
- Verwijder eventuele druppels op de toiletbril, dep ze met droog toiletpapier.
- Was na elk toiletbezoek uw handen.
Bij gebruik van een po, urinaal of toiletstoel:
- Leeg de po of urinaal na ieder gebruik voorzichtig in het toilet.
- Spoel het toilet na gebruik 2 keer door met gesloten deksel. Gebruik hierbij veel water dus niet de waterbesparende knop.
- Reinig de po of urinaal direct na gebruik. Spoel deze eerst om met koud water en maak deze schoon met een schoonmaakmiddel (allesreiniger of groene zeep).
- Maak de toiletstoel iedere dag schoon.
Bij een urinekatheter:
- Verwissel, bij voorkeur, een volle opvangzak in zijn geheel. Doe de opvangzak in een dubbele plastic zak en gooi deze bij het huisvuil.
- Probeer te voorkomen dat de katheter gaat lekken als u de opvangzak wisselt.
- Zorg bij het legen van een volle urinekatheterzak in het toilet dat deze niet spettert.
Incontinentie en diarree- Verschoon het incontinentiemateriaal bij voorkeur zelf.
- Verpak het gebruikte incontinentiemateriaal in een aparte zak en gooi het daarna bij het afval.
- Was na het verschonen de handen met water en zeep.
- Wordt u geholpen bij het verschonen, dan moet diegene wegwerphandschoenen gebruiken.
- Gebruik bij incontinentie of diarree wegwerp onderleggers in bed of stoel.
Bij verzorgen stoma:
- Probeer zoveel mogelijk te voorkomen dat de stoma gaat lekken als u deze verzorgt of het stomazakje wisselt.
- Verpak het gebruikte stomamateriaal in een aparte zak en gooi het weg bij het afval.
- Was uw handen met water en zeep na het verschonen.
- Wordt u geholpen met de verzorging, dan moet diegene wegwerphandschoenen en zo nodig een wegwerpschort gebruiken.
Braken- Braak bij voorkeur in het toilet. Spoel het toilet daarna 2 keer door met gesloten deksel. Gebruik hierbij veel water dus niet de waterbesparende knop.
- Lukt dit niet gebruik dan wegwerpmateriaal. Bijvoorbeeld een plastic zak in een emmer, knoop de plastic zak voorzichtig dicht, doe deze in een aparte zak en gooi dit bij het afval.
- Gaat u de deur uit, zorg dan dat u opvangmateriaal meeneemt.
Sperma en vaginaal vochtTijdens de behandeling met chemotherapie mag u zoenen, vrijen of gemeenschap hebben. Uw partner wordt daar niet ziek van. Ook tongzoenen is niet schadelijk. Wel is het verstandig om tijdens de chemokuur en in de week daarna bij het vrijen een condoom te gebruiken. Het is namelijk niet bekend of en in welke mate cytostatica en/of doelgerichte therapie medicatie worden opgenomen in het sperma of het slijmvlies van de vagina.
De was doenWasgoed dat sterk bevuild is met uitscheidingsproducten kunt u het beste zo behandelen:
- Trek wegwerp handschoenen aan wanneer u met het wasgoed in aanraking komt.
- Bewaar het bevuilde wasgoed apart van uw andere kleding in een plastic zak.
Spoel het wasgoed in de wasmachine koud voor, draai daarna het wasprogramma wat u gewend bent. U hoeft geen speciaal wasmiddel te gebruiken.
Let op: Dit geldt alleen in de risicoperiode. Dit kan per behandeling verschillen, zie de informatie over uw behandeling hoelang dit is.
HuisdierenTijdens de chemokuur loopt uw huisdier geen extra risico. De kans dat ze met uw uitscheidingsproducten in contact komen is erg klein.
Bijwerkingen en wat u ertegen kunt doenChemotherapie heeft vaak bijwerkingen. Of dat bij u zo zal zijn, en welke dat zullen zijn is niet te voorspellen. Bijwerkingen en de heftigheid waarin ze optreden zeggen niets over het effect van de behandeling op de ziekte. Onderstaande informatie geeft u een idee hoe u er het beste mee om kunt gaan.
Misselijkheid en brakenMisselijkheid en braken kwamen vroeger veel voor. Met de huidige beschermende medicijnen is dit meestal goed te voorkomen. Als u er toch last van heeft laat dat dan weten zodat u hier medicijnen voor kunt krijgen.
- Drink elke dag voldoende: minimaal 1 ½ liter drinkvocht. Op de dagen dat de kuur toegediend wordt en de eerste dag daarna wordt geadviseerd om 1 liter extra te drinken naast hetgeen u normaal drinkt.
- Vocht is nodig om de afvalstoffen via de nieren af te voeren. Een tekort aan vocht verergert eventuele misselijkheid.
Verminderde eetlustSmaak- en reukveranderingen, misselijkheid en braken, vermoeidheid, droge en pijnlijke mond, slik- en kauwproblemen kunnen de eetlust beïnvloeden.
Bespreek dit met uw diëtist.
Verandering van het ontlastingspatroon - diarree
Zorg dat u voldoende drinkt, minimaal 2 -2 ½ liter vocht per 24 uur. Door de diarree verliest u veel zouten. Drink 2-3 mokken bouillon of soep om dit verlies aan te vullen.
Eet rustig en gebruik vaker een kleine maaltijd.
Vermijd de producten waarvan u denkt last te hebben.
Heeft u langer dan 48 uur diarree, overleg dan met uw arts. - verstopping
Zorg dat u voldoende drinkt, minimaal 2 liter per dag. Gebruik een vezelrijke voeding. Maak ruim gebruik van bruin- en volkorenbrood, groente en fruit. Heeft u langer dan 2 dagen geen ontlasting gehad, overleg dan met uw arts of een laxeermiddel zinvol is.
GewichtsveranderingenValt u meer dan 3 kg per maand af neem dan contact op met uw diëtist.
In de brochure “ Voeding bij kanker” van de Kankerbestrijding/ KWF vindt u uitgebreide adviezen bij speciale voedingsproblemen.
De brochure wordt met u besproken tijdens het eerste gesprek met de diëtist.
Vermoeidheid en verminderde energieMeer dan de helft van alle kankerpatiënten heeft last van vermoeidheid.
Het is vaak niet duidelijk of de vermoeidheid van de ziekte of van de behandeling komt. Het meest waarschijnlijk is dat het met allebei te maken heeft.
De vermoeidheid komt plotseling opzetten, vaak niet als gevolg van een inspanning. Dat maakt deze vermoeidheid onvoorspelbaar en moeilijk hanteerbaar.
Dit kan gevolgen hebben voor uw dagelijks leven.
Afspraken en activiteiten plannen wordt hierdoor soms lastiger.
Maak voor u zelf bewuste keuzes in de dingen die u echt graag wilt doen en activiteiten die minder belangrijk zijn.
Vraag u zelf af: wat levert u energie op en wat kost u energie.
Irritatie of ontsteking van het mondslijmvliesVoor uw mondverzorging verwijzen wij u naar de bijlage voorin dit mapje.
Dun of uitvallend haar- Cytostatica kunnen haaruitval veroorzaken, niet alleen hoofdhaar maar ook van de wimpers, de wenkbrauwen, neushaartjes, het okselhaar en het schaamhaar. In het algemeen is deze haaruitval tijdelijk. Het is belangrijk dat u weet of chemokuur die u krijgt tot haarverlies kan leiden. U kunt hier dan rekening mee houden.
- Voorafgaand aan de behandeling wordt er met u besproken of een pruik nodig zal zijn en waar u deze kunt verkrijgen. Ook ontvangt u een machtiging zodat u de kosten van de pruik of een deel daarvan kunt declareren bij uw verzekering.
- Bij een groot aantal van de kuren kan een hoofdhuidkoeling toegepast worden.
De verpleegkundige zal u daar uitleg over geven. - U kunt het beste voordat uw haar gaat uitvallen een vrijblijvende afspraak bij de kapper of haarwerkinstituut maken, zodat zij uw eigen haardracht kunnen zien.
- Haaruitval kan gepaard gaan met haarpijn. De hoofdhuid kan gevoelig of pijnlijk zijn.
- Veel mensen vinden het prettiger het haar kort te laten knippen voor het uit gaat vallen.
- Uw haar gaat gewoon weer groeien als u de medicijnbehandeling achter de rug heeft en soms al tijdens de behandeling.
- Permanenten of verven is wel mogelijk, gebruik echter geen scherpe middelen. In overleg met uw kapper kunt u kiezen voor natuurproducten.
- Voor de hoofdhuidkoeling gelden specifieke maatregelen voor de haarverzorging. Als u voor hoofdhuidkoeling kiest krijgt u daar informatie over.
Invloed op de werking van het beenmergBeenmerg is belangrijk voor de aanmaak van bloedcellen. Om de werking van de chemotherapie op uw beenmerg na te gaan wordt voor elke kuur uw bloed gecontroleerd.
- Een verminderd aantal witte bloedlichaampjes (leukocyten) geeft een verhoogde kans op infectie; deze kans is het grootst 7-10 dagen na een kuur. Soms kan hierdoor koorts optreden, zie de roze pagina van dit boekje.
- Bij koorts van 38,5 C of hoger of koude rillingen moet u direct contact opnemen met uw specialist of oncologieverpleegkundige. Neem dit boekje mee bij bezoek aan de arts of verpleegkundig specialist.
- Een verminderd aantal bloedplaatjes (trombocyten) geeft een verhoogde kans op blauwe plekken, een bloedneus en bloedend tandvlees.
- Een verminderd aantal rode bloedlichaampjes geeft kans op bloedarmoede.
- In het algemeen heeft het gebruik van extra vitaminen of ijzertabletten geen invloed op het herstel van het beenmerg.
Huidaandoeningen- Onder invloed van de chemotherapie kan de huid droog of schilferig worden. Gebruik regelmatig een bodylotion om dit zoveel mogelijk tegen te gaan.
- Uw huid kan ook gevoeliger zijn dan normaal en sneller verbranden in de zon. Maak gebruik van een zonnebrandcrème met een hoge beschermingfactor.
- Het kan zijn dat u door de chemotherapie een huidreactie krijgt op de arm waar het infuus wordt ingebracht. Dit kan zich uiten in roodheid of verkleuringen. Na verloop van tijd zal dit verdwijnen.
Invloed op de menstruatieDit wisselt van een keer overslaan tot wegblijven en kan gepaard gaan met overgangsklachten. Na het beëindigen van de behandeling kan de menstruatie terugkomen.
VruchtbaarheidIndien u in de vruchtbare leeftijd bent, overleg dan met uw specialist welke consequenties de behandeling hiervoor heeft. Overleg ook over het gebruik van anticonceptie-middelen.
Invloed op de seksualiteit- Door de bijwerkingen van de kuren kan de zin in vrijen verminderen. De behoefte aan tederheid en elkaar knuffelen kan juist toenemen.
- Door de medicijnen kan de vagina droger worden. Bij het vrijen kan er dan een glijmiddel gebruikt worden, zoals Sensilube of Replens.
- Aarzel niet problemen op dit gebied te bespreken met uw arts of verpleegkundige.
Branderige ogenDit kunt het u het beste melden aan de specialist. Deze kan u eventueel oogdruppels voorschrijven.
Bewegen bij chemotherapieVeel mensen met kanker vragen zich af in hoeverre ze zich tijdens de behandeling voor kanker lichamelijk mogen inspannen. Soms bent u al moe en bestaat de angst nog vermoeider te worden. Maar hoe minder u doet des te sneller wordt u moe, doordat de conditie achteruitgaat. Regelmatig bewegen is goed voor lichaam en geest. Lichamelijke inspanning zorgt uiteindelijk voor ontspanning. Met bewegen kunt u uw weerbaarheid tegen de ongemakken van de behandeling vergroten.
Uw eigen fysiotherapeut of deskundige praktijken in uw omgeving kunnen u begeleiden om een balans te vinden tussen in- en ontspanning. Vraag gerust bij de oncologieverpleegkundige voor meer informatie.
Mondverzorging als u uw eigen tanden en kiezen nog hebtChemotherapie kan invloed hebben op uw mondslijmvlies. Door goede mondverzorging kunt u ontstekingen voorkomen of beperken.
Algemeen- Wij adviseren u voor de start van de chemotherapie naar de tandarts te gaan voor een controle van uw gebit.
- Overleg zo nodig met de mondhygiëniste hoe u het beste de ruimte tussen uw tanden en kiezen kunt schoonmaken.
- Vertel bij elk bezoek aan de tandarts dat u chemotherapie krijgt.
1 x daags
| Reinig de ruimte tussen uw tanden en kiezen met een tandenstoker, bij voorkeur voor de nacht. Gebruik tandenstokers van zacht hout, driehoekig, die eindigen in een punt.
|
4 x daags
| Poets uw tanden met een zachte (elektrische) borstel en gebruik een tandpasta met fluoride.
U kunt ook een zoute tandpasta gebruiken.
|
4 x daags
| Spoel uw mond krachtig met water of een zoutoplossing van een afgestreken theelepel zout in een glas lauw water.
|
4 x daags
| Smeer uw lippen royaal in met vaseline of een lippenbalsem. Gebruik vaseline die u alleen voor uw lippen gebruikt en niet voor andere doeleinden.
|
zo nodig
| Als u witte aanslag op uw tong hebt, poets uw tong dan met een zachte tandenborstel en schoon water. Of maak uw tong schoon met een tongschraper.
|
na elke
poets-beurt
| Spoel uw tandenborstel na gebruik goed af met stromend water. Bewaar uw tandenborstel in een beker met de borstelkop naar boven gericht.
|
extra tip
| Vervang uw tandenborstel elke maand.
|
Mondverzorging als u een gedeeltelijke of volledige gebitsprothese hebtChemotherapie kan invloed hebben op uw mondslijmvlies. Door goede mondverzorging kunt u ontstekingen voorkomen of beperken.
Algemeen- Zorg voor een passende gebitsprothese voor de start van de chemotherapie.
- Verschoon regelmatig het water in uw gebitsprothesebakje.
- Doe uw gebitsprothese ’s nachts uit en leg deze droog weg in uw gebitsprothesebakje.
1 x daags
| Doe uw gebitsprothese uit voor de mondverzorging. Reinig uw prothese grondig met een tandenborstel, water en tandpasta. Spoel goed na met schoon water. Leg tijdens de mondverzorging uw prothese in een bakje met water.
|
4 x daags
| Spoel uw mond krachtig met water of een zoutoplossing van een afgestreken theelepel zout in een glas lauw water.
|
3 x daags
| Smeer uw lippen royaal in met vaseline of een lippenbalsem. Gebruik vaseline die u alleen voor uw lippen gebruikt en niet voor andere doeleinden.
|
zo nodig
| Als u witte aanslag op uw tong hebt, poets uw tong dan met een zachte tandenborstel en schoon water. Of maak uw tong schoon met een tongschraper.
|
na elke
poets-beurt
| Spoel uw tandenborstel na gebruik goed af met stromend water. Bewaar uw tandenborstel in een beker met de borstelkop naar boven gericht.
|
extra tips
| Zet uw prothese één keer per week een half uur in een bakje met azijn en borstel de prothese daarna goed schoon. Vervang uw tandenborstel elke maand.
|
Controle van het bloed- Meestal wordt het bloed geprikt en gecontroleerd een dag of aantal dagen voor de volgende chemokuur. Hiervoor kunt u terecht op het laboratorium van het ziekenhuis.
- Het formulier voor het bloedprikken krijgt u mee van de secretaresse van de specialist of oncologie-verpleegkundige. Dit wordt gecombineerd met een controle afspraak bij de specialist of op de D.I.G. Zo nodig wordt het u toegestuurd.
Redenen om uw arts te waarschuwen
Bij deze klachten nog dezelfde dag uw arts waarschuwen:- Koorts boven de 38,5C
- Koude rilling
- Langdurige bloedneus (langer dan 30 minuten)
- Blauwe plekken, zonder dat u bent gevallen of u hebt gestoten
- Aanhoudend bloeden van een wondje (langer dan 30 minuten)
- Bloed in de ontlasting
Bij deze klachten na een dag of aantal dagen uw arts waarschuwen:- Braken langer dan 24 uur
- Diarree langer dan 48 uur
- Obstipatie (verstopping) langer dan 2 dagen
- Plotselinge huiduitslag
Als u twijfelt of zich onzeker voelt over bepaalde klachten die u hebt, neem dan contact op met uw huisarts, specialist of oncologieverpleegkundige.
Extra informatieMeer informatie over behandelingen of nieuwe ontwikkelingen zie:
www.IKNL.nl
www.skb.nl/oncologie
Meer informatie over chemotherapie kunt u lezen in de folder “Chemotherapie” van de Nederlandse Kankerbestrijding/KWF.
U ontvangt deze brochure tegelijk met de behandelwijzer.
ColofonDeze behandelwijzer is een uitgave van het Streekziekenhuis Koningin Beatrix, Winterswijk.
Het idee voor de behandelwijzer is afkomstig van het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL).
Zoek folders
Print pagina
Download PDF
Grotere tekst
Kleinere tekst
Favoriet
Stuur door