Voor scherp zien moeten de lichtstralen uit de buitenwereld precies samenvallen op het netvlies. Bij een ‘normaal’ oog zorgen het hoornvlies en de lens ervoor dat op het netvlies een afbeelding komt van het onderwerp waar we in de verte naar kijken: we zien het beeld dan scherp. Om dichtbij scherp te kunnen zien wordt de lens automatisch boller gemaakt. Dit proces wordt accommoderen genoemd. Als de sterkte van het hoornvlies en de ooglens niet goed in verhouding staan tot de lengte van de oogbol dan vallen de lichtstralen bij kijken in de verte niet samen op het netvlies. Het beeld wordt dan niet scherp afgebeeld op het netvlies en in de hersenen. Er is dan sprake van een refractieafwijking (brilafwijking). Als dit niet goed gecorrigeerd wordt (of is geweest) voor het achtste levensjaar kan dit resulteren in een lui oog. Erfelijke aanleg speelt hierbij een rol.
Kort samengevat komt dit op het volgende neer:Een brilafwijking is een afwijkende vorm van het oog waardoor het beeld dat het oog binnenkomt niet precies op het netvlies valt. Hierdoor ontstaat een onscherp beeld. Er bestaan verschillende soorten brilafwijkingen:
Myopie (ook wel bijziend of min-bril)
Dit wil zeggen dat het oog in verhouding te lang is. Het beeld dat het oog binnenkomt valt daardoor niet op het netvlies, maar ervoor. Bijzienden zien in de verte slechter dan dichtbij. Toch kunnen zij ook problemen hebben met kijken dichtbij. Door een min-bril te dragen worden de beelden weer op het netvlies geprojecteerd en kan er weer beter gezien worden.
Bijziend
Bijziend met min-bril
Hypermetropie (ook wel verziend of plus-bril)Dit wil zeggen dat het oog in verhouding te kort is. Het beeld dat het oog binnenkomt valt daardoor niet op het netvlies, maar juist erachter. Verzienden zien dichtbij slechter dan op afstand. Toch kunnen kinderen vaak nog redelijk goed zien op afstand, omdat ze de ooglens aanpassen (accommoderen). Voor zien dichtbij moeten ze extra inspanning leveren, waardoor ze op elke afstand scherp kunnen zien. Kinderen zijn dit in staat te doen tot een bepaalde sterkte, komen ze over deze sterkte heen dan kost dit zoveel inspanning dat er bijvoorbeeld hoofdpijn ontstaat. Een plus-bril is dan noodzakelijk.
Verziend 
Verziend met plus-bril
Astigmatisme (ook wel cylinderafwijking)
Bij astigmatisme werkt het lenzenstelsel niet in alle richtingen hetzelfde, maar bijvoorbeeld in de verticale richting meer dan in de horizontale richting: de vorm van het hoornvlies ziet er meer uit als een rugbybal dan als een voetbal. Door astigmatisme wordt het beeld gedeeltelijk onscherp op het netvlies afgebeeld. Bij de geboorte zijn de ogen soms astigmatisch. Vaak neemt het astigmatisme in de loop van de eerste levensjaren af en verdwijnt geheel. In een aantal gevallen blijft het echter bestaan. Astigmatisme wordt gecorrigeerd door een bril met cylinderglazen. Vaak gaat astigmatisme gepaard met verziendheid of bijziendheid.
Anisometropie
Het hoeft niet altijd zo te zijn dat beide ogen dezelfde (mate van) brilafwijking hebben. Is er verschil dan spreekt men van een anisometropie. Juist bij deze afwijking is er een grote kans op het ontstaan van een lui oog, omdat de hersenen twee verschillende beelden ontvangen:Eén scherper en één waziger beeld. Het meeste wazige beeld wordt in de hersenen onderdrukt, zodat de prikkel tot ontwikkeling van de gezichtsscherpte van dat oog verdwijnt. Dit oog wordt een lui oog.
BrilWilt u bij een brekings- of refractieafwijking het beeld toch scherp op het netvlies krijgen dan heeft u een correctie nodig. De eenvoudigste manier is een bril. Om bijziendheid te verhelpen voorziet men de bril van negatieve glazen; bij verziendheid krijgt men positieve glazen.
De bril om astigmatisme te verhelpen heeft cilindrische glazen. Brillen tegelijk voor dichtbij en veraf worden multifocaal genoemd.
Het bepalen van de brilafwijking
(Kinder)brillen worden aangemeten door een orthoptist. Beide ogen worden dan gedruppeld zodat de pupillen worden vergroot en het oog niet meer kan scherp stellen. De orthoptist bepaalt de benodigde brilsterkte door met een speciaal licht in het oog te schijnen. Er wordt dan naar de veranderende reflectie in het oog gekeken door verschillende glazen voor te houden. Afhankelijk van welke druppels er worden gebruikt heeft u of uw kind er nog enkele uren of dagen last van. Wij adviseren dan ook een zonnebril of pet mee te nemen.
Contactlenzen
Een tweede mogelijkheid om beter te zien zijn contactlenzen.
In principe zijn er twee soorten contactlenzen:
- Harde lenzen: dit zijn kleine lenzen met een doorsnede van maximaal 10mm.
- Zachte lenzen: deze lenzen zijn wat groter (14mm); ze zijn zacht omdat ze vocht opnemen. Dit verhoogt het draagcomfort. Nadeel is dat er een verhoogd risico op infectie bestaat zeker wanneer deze lenzen dag en nacht achtereen gedragen worden. De hygiëne voor onderhoud en vervanging is dus erg belangrijk. Er zijn dag-, week-, maand- en halfjaar vervangsystemen. Er bestaat de mogelijkheid om cilinder afwijkingen in lenzen aan te brengen. Ook is het mogelijk leesgedeelte aan te brengen in een contactlens.
Operatie
Als derde mogelijkheid is er een operatie. Met de komst van de speciale laser (excimer-laser) behoren de krasjes op het hoornvlies tot het verleden. Met de laser kan de sterkte verminderd worden, hetzij direct vanaf de oppervlakte van het hoornvlies (PRK= photo refractieve keratectomie), hetzij in de diepte na het maken van een flapje (Lasik = laser in situ keratomileusis). Tevens is het mogelijk om een lens aan te brengen in het oog voor de eigen lens. Ook is het mogelijk astigmatisme te verhelpen met behulp van de laser of kleine sneetjes in het hoornvlies.
Vragen Hebt u na het lezen van deze folder nog vragen of wilt u meer informatie? Belt u dan gerust naar de polikliniek Oogheelkunde in Winterswijk. Wij zijn van maandag tot en met vrijdag van 8.30 - 16.30 uur bereikbaar op telefoonnummer 0543 54 45 50. Ook kunt u meer informatie vinden op de website:
www.orthoptie.nl
Geheimhouding en recht op privacy
Alle medewerkers van ons ziekenhuis hebben een geheimhoudingsplicht. Verder heeft u als patiënt recht op privacy. Uitgebreide informatie hierover kunt u vinden in de folder ‘De rechten en plichten van de patiënt’. Deze is verkrijgbaar op de afdeling en bij de patiënteninformatie in de centrale hal. Daarnaast is deze folder te vinden op:
www.skbwinterswijk.nl
Zoek folders
Print pagina
Download PDF
Grotere tekst
Kleinere tekst
Favoriet
Stuur door
