U bent door de huisarts of uw specialist verwezen naar het ziekenhuis omdat u vaak last heeft van blaasontstekingen, ook wel urineweginfecties genoemd. Er is bij u vastgesteld dat de behandelingsopties met antibiotica in tablet- of capsulevorm beperkt zijn bijvoorbeeld omdat er zogenaamde resistentie tegen antibiotica is opgetreden. In deze folder vindt u informatie over een behandeling met blaasspoelingen die kan worden toegepast als andere methoden niet goed werken.
Bij patiënten met terugkerende urineweginfecties kan soms een onderliggende oorzaak worden aangetoond, zoals bijvoorbeeld problemen met het legen van de blaas. Als er geen oorzaak gevonden wordt, of er ondanks de behandeling daarvan nog steeds blaasontstekingen optreden, zijn er volgens de huidige richtlijnen verschillende mogelijkheden:
- Gebruik van niet-antibiotische preventie (zoals het gebruik van cranberries, of vaginale hormonen bij vrouwen na de overgang);
- Dagelijks een lage dosis antibioticum in tabletvorm slikken om te voorkomen dat er een blaasontsteking ontstaat;
- Na de geslachtsgemeenschap een lage dosis antibioticum in tabletvorm slikken om te voorkomen dat er een blaasontsteking ontstaat.
Adviezen
Aan patiënten die vaak blaasontstekingen hebben adviseren wij onderstaande, om de kans op een volgende ontsteking te verkleinen:
- Zorg voor voldoende vochtinname (anderhalf tot twee liter per dag);
- Leeg om de 3 uur uw blaas, neem de tijd om goed uit te plassen;
- Plas goed uit na de geslachtsgemeenschap;
- Zorg goed voor een regelmatige stoelgang;
- Zorg voor een juiste toilethouding. Uw verpleegkundige kan u hierover informeren.
Resistentie van bacteriënIn de afgelopen jaren is de resistentie van bacteriën die blaasontsteking kunnen veroorzaken in de algemene bevolking gestegen. Dat wil zeggen dat deze bacteriën minder gevoelig zijn voor antibiotica.
Door resistentie van bacteriën blijken antibiotica in tabletvorm steeds vaker niet effectief bij patiënten met terugkerende urineweginfecties. Dit kan er toe leiden dat zij moeten worden opgenomen in het ziekenhuis voor behandeling met antibiotica per infuus. Er is momenteel nog weinig resistentie tegen het antibioticum Gentamicine. Hieronder wordt beschreven hoe dit middel kan worden toegepast in een blaasspoeling, als andere methoden niet goed (meer) werken.
Gentamicine
Gentamicine is een zeer effectief antibioticum dat normaliter per infuus in de bloedbaan wordt toegediend. Het middel is bij deze toediening in Nederland geregistreerd voor de behandeling van onder andere urineweginfecties, luchtweginfecties en sepsis (bloedvergiftiging). Bij langer gebruik per infuus kunnen er bijwerkingen optreden zoals nierbeschadiging, gehoorverlies en gestoord evenwicht.
Blaasspoelingen met Gentamicine
Bij toediening van Gentamicine in de blaas kan een hoge dosis worden gegeven omdat Gentamicine via de blaas niet in het bloed wordt opgenomen en bijwerkingen zoals hierboven benoemd NIET optreden.
Omdat Gentamicine alleen werkt in de blaas en (anders dan antibiotica in tablet- of infuusvorm) geen invloed heeft op de bacteriën in de darm, zou het kunnen dat er bij deze blaasspelingen minder kans is op dragerschap van resistente bacteriën.
Starten met de blaasspoelingWanneer u samen met de uroloog heeft besloten om Gentamicine thuis toe te dienen, of te laten toedienen, neemt de continentieverpleegkundige contact met u op. Wanneer u het zelf gaat toedienen, zal zij met u een afspraak maken voor het aanleren van zelfkatheterisatie (indien u deze handeling nog niet uitvoert) en het toedienen van de Gentamicine.
Zelfkatheterisatie is een handeling waarbij u met een eenmalige katheter de vloeistof zelf in de blaas kunt inbrengen. Dit blijkt in de praktijk goed aan te leren.
De continentieverpleegkundige zal ook alle benodigdheden bestellen bij de medisch speciaalzaak en apotheek. Dit zal zij met u doornemen en u hierover informeren.
Als het nodig is vindt van te voren nog een blaasonderzoek, laboratorium-onderzoek en/of urine-onderzoek plaats. De continentieverpleegkundige kijkt dit na en overlegt zo nodig vooraf met uw uroloog.
Wanneer u niet in staat bent om de Gentamicine zelf toe te dienen, is het mogelijk om dit door de thuiszorg of mantelzorg te laten uitvoeren en toedienen. De continentieverpleegkundige overlegt dit met u en, indien van toepassing, zal zij alles regelen met de thuiszorgorganisatie.
Het behandelschema voor de thuistoediening is intensief te noemen, namelijk:
- dagelijks gedurende twee weken;
- om de dag gedurende twaalf weken;
- twee maal per week gedurende twintig weken.
Het is zinvol hiermee rekening te houden bij het starten van de behandeling, bijvoorbeeld in verband met vakantie et cetera.
Het kan zijn dat de uroloog met u een ander behandelschema afspreekt.
Handleiding toediening Vooraf gaande aan de blaasspoelingen adviseren wij u om 2 uur van te voren niets te drinken. Hierdoor hoeft u mogelijk minder vaak naar het toilet waardoor de spoeling ook zo lang mogelijk in de blaas kan blijven zitten. De Gentamicine oplossing wordt bij voorkeur in de avond ingebracht en mag tot de volgende ochtend in de blaas blijven. U plast de oplossing dan zelf weer uit.
Zolang de Gentamicine nog in de blaas zit is het verstandig om geen gemeenschap te hebben, na het uitplassen van de oplossing is dit wel weer toegestaan.
Oplossing: Er wordt gespoeld met een oplossing Gentamicine (80 mg. = 2 ml. á 40 mg. per ml.) toegevoegd aan 20 ml. NaCl 0,9%.
Benodigdheden; deze worden door de continentieverpleegkundige, in overleg met u, geregeld:- injectiespuit 30 ml. met luerlock aansluiting;
- opzuignaald;
- zakje NaCl 0,9 % met bijspuitpunt;
- éénmalige katheter met luerlock aansluiting;
- ampul Gentamicine (80 mg. in 2 ml.) of anders afgesproken; wordt geleverd door de apotheek;
- (onsteriele) gazen (non-woven compres) 5x5 of 10x10;
- (onsteriele) handschoenen, maat zelf te bepalen; te koop bij drogist of apotheek;
- klein flesje alcohol 70%;
- glazen afsluitbaar potje of naaldenbeker.
Werkwijze klaarmaken van de spoeling (dit neemt de verpleegkundige met u door):
- draag geen ringen of andere sieraden aan uw handen;
- was de handen met water en zeep uit een pompje; droog ze met een schone handdoek;
- werk hygiënisch en zorgvuldig;
- zet een naald op de spuit en draai deze vast;
- open de verpakking van het zakje NaCl; raak het bijspuitpunt niet aan;
- trek onsteriele handschoenen aan;
- breek de ampul Gentamicine naar achteren (met het puntje naar voren gericht); houd hierbij een gaasje achter de ampul) en laat deze rechtop staan;
- haal voorzichtig het hoesje van de naald;
- zuig 20 ml. NaCl op met de spuit (laat het zakje liggen wanneer u de naald in het zakje prikt; daarna kunt u het zakje oppakken);
- houd de ampul vast en zuig deze in de spuit leeg, zodat er 22 ml. in de spuit komt;
- verwijder de naald van de spuit en doe deze in het potje of in de naaldcontainer;
- houd de spuit omhoog, zodat de eventueel aanwezige lucht naar boven gaat; tik er tegenaan en duw voorzichtig op de stamper zodat de lucht eruit gaat (let op dat u geen vloeistof uit de spuit verliest);
- leg de spuit terug in de verpakking.
Werkwijze inspuiten van de oplossing:- breng de blaaskatheter in via de plasbuis (zoals u aangeleerd is) en laat alle urine aflopen;
- draai de spuit stevig op het luerlock schroefsysteem van de blaaskatheter. Probeer de uiteinden niet aan te raken; zorg dat de blaaskatheter in de blaas blijft;
- breng de 22 ml oplossing nu via de blaaskatheter in de blaas door de spuit voorzichtig leeg te drukken;
- verwijder daarna in één beweging de blaaskatheter, laat de spuit hierbij vast zitten op de katheter zodat er geen oplossing via de katheter weer naar buiten loopt;
- de spoeling mag in de blaas blijven zitten tot de volgende keer uitplassen, liefst minimaal 4 uur. Vandaar dat het tijdstip van toedienen vaak het makkelijkste is om dit voor de nacht in te brengen.
Welke bijwerkingen kunt u verwachten?Bij eerdere Gentamicine blaasspoelingen zijn geen bijwerkingen gemeld, omdat het medicijn alleen in de blaas komt en niet in de bloedbaan wordt opgenomen. Als u tijdens de behandeling vermoedt dat er sprake is van bijwerkingen of er is een toename van de klachten, neem dan contact op met uw behandelend arts. Tijdens kantoortijden kunt u contact opnemen met de polikliniek Urologie (T 0543 54 46 30) of de Continentieverpleegkundige (T 0543 54 46 92). Buiten kantoortijden kunt u bellen met de Spoedeisende Hulp van het ziekenhuis via telefoonnummer 0543 54 45 55.
Controles na start van de spoelingen- telefonisch consult met de Continentieverpleegkundige 1 week na start met de Gentamicine en zo nodig eerder;
- controles 2 weken, 3, 6, 9 en 12 maanden na start behandeling. Voordien bloed prikken;
- na 12 maanden wordt er tevens een blaasonderzoek uitgevoerd.
Op advies van de uroloog kan van dit schema worden afgeweken.
Contact opnemen
Wilt u contact opnemen met de polikliniek Urologie buiten de reguliere controles om:
- bij gehoorklachten;
- bij verschijnselen van een urineweginfectie, zoals pijn bij het plassen, koorts en ziek voelen.
Tot slot
Deze brochure betreft een algemene voorlichting en is bedoeld als extra informatie naast het gesprek met uw behandelend arts. Bijzondere omstandigheden kunnen aanleiding geven tot wijzigingen. De uroloog bespreekt dit met u.
Geheimhouding en recht op privacyAlle medewerkers van ons ziekenhuis hebben een geheimhoudingsplicht. Verder heeft u als patiënt recht op privacy. Uitgebreide informatie hierover kunt u vinden in de folder ‘De rechten en plichten van de patiënt’. Deze is verkrijgbaar op de afdeling en bij de patiënteninformatie in de centrale hal. Daarnaast is deze folder te vinden op:
www.skbwinterswijk.nl.