U ontvangt deze folder omdat uzelf of iemand uit uw naaste omgeving problemen heeft met het spreken en/of slikken. De logopedist zal deze problemen onderzoeken en verder begeleiden. Deze folder geeft u en mensen in uw directe omgeving inzicht in de problemen die bij het spreken en/of slikken zijn ontstaan.
DysartrieDysartrie is een spraakstoornis die wordt veroorzaakt door neurologische afwijkingen. Bij deze aandoening is het functioneren van de spieren gestoord, die voor het spreken, ademen, stem geven en soms slikken van belang zijn. Er is sprake van een verminderde werking of zelfs van een verlamming.
Algemene verschijnselen van dysartrie zijn- speekselverlies;
- onduidelijk/onverstaanbaar spreken;
- verandering van de stemkwaliteit.
De patiënt begrijpt wat er tegen hem/haar gezegd wordt en kan in principe lezen en schrijven als voorheen.
Therapie- articulatie- en stemoefeningen;
- oefeningen gericht op de gezichts- en de mondspieren;
- spreektempo aanpassen.
Communicatieadvies voor de gesprekspartner- de tijd nemen bij het spreken met de patiënt;
- zelf spreken zoals u gewend bent;
- helpende vragen stellen als de patiënt er niet uitkomt;
- de patiënt het woord eventueel laten opschrijven;
- de patiënt stimuleren rustig te spreken.
SlikproblemenDoor een verminderde spierkracht en/of verstoorde samenwerking van de spieren in de mond en de keel kunnen slikproblemen ontstaan. Ook kan een verminderde gevoeligheid in de mond en de keel een rol spelen.
Algemene verschijnselen bij slikproblemen zijn- niet kunnen slikken;
- hoesten voor, tijdens of na een hap of slok;
- eten niet weg kunnen krijgen; achterblijven van etensresten in de mond of wangzak;
- moeite met kauwen;
- gevoel dat eten in de keel blijft steken;
- speeksel, vocht en voedsel kunnen uit de mond lopen.
Therapie
- aanpassen van voeding en dranken, bijvoorbeeld verdikken van dunne dranken;
- houdingsadviezen;
- slikoefeningen of sliktechnieken aanleren.
Aandachtspunt voor familie en overige bezoekersIn verband met het risico op verslikken is het belangrijk dat u bij de verpleging informeert of de patiënt iets te eten of te drinken mag hebben.
AfasieAfasie is een taalstoornis ten gevolge van een hersenbeschadiging, waarbij spreken, begrijpen, lezen en schrijven gestoord kunnen zijn.
Algemene verschijnselen van afasie zijn- zoeken naar woorden of verkeerde woorden gebruiken;
- moeite hebben met het maken van zinnen;
- misverstanden die ontstaan doordat de patiënt moeite heeft met het begrijpen van wat er gezegd wordt.
Therapie- het verbeteren van het begrijpen van de taal;
- verbeteren van de communicatie (expressie) eventueel met behulp van ondersteunende middelen.
Communicatieadvies voor de gesprekspartner- spreek in korte zinnen;
- vraag één ding tegelijk;
- spreek niet over het hoofd van de patiënt heen;
- stel vragen waarop de patiënt met “ja”of “nee” kan reageren;
- geef de patiënt de tijd om te reageren.
Overige communicatieproblemen- moeite hebben met het gebruiken van de communicatieregels;
- onvoldoende vasthouden van oogcontact met de gesprekspartner;
- snel afgeleid raken en niet meer logisch kunnen vertellen;
- minder of geen spreekinitiatief tonen;
- verminderde aandacht en/of concentratie hebben.
Algemene adviezen aan familie en begeleiders- let erop dat de patiënt zijn/haar bril, hoorapparaat en/of gebitsprothese draagt;
- zorg voor een rustige omgeving, zet radio en/of televisie uit;
- spreek in korte zinnen maar niet kinderachtig;
- bespreek één onderwerp tegelijk;
- stel ja/nee vragen;
- houd oogcontact;
- heb geduld; neem twee keer zoveel tijd als normaal;
- spreek niet luider dan u gewoonlijk spreekt;
- vraag na of de boodschap goed begrepen is;
- let op non-verbale communicatie, zoals gezichtsuitdrukkingen en natuurlijke gebaren;
- bij vermoeidheid, emoties en spanningen kan het spreken van de patiënt moeilijker gaan;
- weet, dat er vaak een gevoel van onmacht blijft bestaan.
VragenHeeft u na het lezen van deze folder nog vragen of wilt u meer informatie? Belt u dan gerust naar onze logopedisten. Zij zijn bereikbaar via de polikliniek Revalidatiegeneeskunde, via telefoonnummer 0543 - 54 42 55.
Geheimhouding en recht op privacy
Alle medewerkers van ons ziekenhuis hebben een geheimhoudingsplicht. Verder heeft u als patiënt recht op privacy. Uitgebreide informatie hierover kunt u vinden in de folder
De rechten en plichten van de patiënt. Deze is verkrijgbaar op de afdeling en bij de patiënteninformatie in de centrale hal. Daarnaast is deze folder te vinden op:
www.skbwinterswijk.nl