Om veilig een motorvoertuig te kunnen besturen is het belangrijk dat onder andere iemand zich kan concentreren, verkeerssituaties kan inschatten en tijdig hierop kan reageren. Daarnaast moet iemand de weg kunnen (terug)vinden. Dit kan moeilijker zijn voor iemand met de diagnose milde cognitieve stoornis of dementie.
Als iemand de diagnose milde cognitieve stoornis of dementie heeft gekregen is hij/zij in principe niet bevoegd voor het besturen van een motorvoertuig (negatief rijadvies). Echter kan er bij een milde cognitieve stoornis of beginnende dementie een speciale rijtest afgelegd worden bij het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR). Zij bekijken dan of een persoon nog geschikt is om een motorvoertuig te besturen.
RijgeschiktheidVolgens de geldende eisen aan de rijgeschiktheid is de persoon met een milde cognitieve stoornis of dementie alleen geschikt als diegene de rijtest van het CBR met goed gevolg heeft afgelegd. Zolang het CBR geen uitspraak heeft gedaan over de rijvaardigheid van de persoon, zit deze persoon op eigen verantwoording achter het stuur. Bij een ongeluk zou de verzekeraar om deze reden kunnen weigeren iets uit te keren. Om uw rijbewijs te kunnen behouden is het belangrijk dat u zo snel mogelijk bij het CBR aangeeft dat u de diagnose MCI/dementie heeft gekregen zodat zij de rijgeschiktheid kunnen beoordelen.
Hoe vraagt u een rijtest aan?
Een beoordeling bij het CBR kan aangevraagd worden door een ‘Gezondheidsverklaring’ in te sturen. Dit is een formulier met vragen over uw lichamelijke en geestelijke gesteldheid. Dit formulier kan online ingevuld worden op www.cbr.nl door in te loggen met uw DigiD. Er kan ook een papieren Gezondheidsverklaring ingevuld worden. Een papierenversie kan via de webshop van het CBR worden aangevraagd of bij de gemeente. Aan deze Gezondheidsverklaring (digitaal of op papier) zitten kosten verbonden en sommige gemeenten rekenen extra administratie kosten voor de Gezondheidsverklaring.
De Gezondheidsverklaring wordt samen met de brief van de medisch specialist opgestuurd naar het CBR. In deze brief moet de aard en ernst van de cognitieve stoornis/dementie vermeld staan.
Dit wordt uitgedrukt met de zogenaamde CDR-score (Clinical Dementia Rating). Deze loopt van 0 tot 3. Mensen met een zeer lichte of lichte vorm van dementie hebben een score van 0,5 of 1. Met deze score kan het zijn dat u nog mag rijden na een positieve beoordeling door het CBR. Mensen met een CDR-score van 2 of 3 mogen per definitie niet meer auto rijden.
Nadat het CBR bovenstaande informatie heeft ontvangen, kan het CBR vervolgens besluiten dat u een rijtest moet afleggen. Mocht het CBR besluiten dat de persoon mag blijven autorijden dan is dit voor maximaal 1 jaar. Na een jaar zal het keuringsproces weer opnieuw opgestart dienen te worden. Het mogen blijven auto rijden, geldt alleen voor privé gebruik (dus niet beroepsmatig) en het besturen van bus, vrachtwagen mag niet meer. Hiervoor komt een code op het rijbewijs te staan.
Om goed verzekerd te zijn adviseren wij u om de verzekering in te lichten. Dit kan door kopieën van het nieuwe rijbewijs en de brief van het CBR op te sturen. Het is verstandig om een schriftelijke reactie te vragen en deze dan bij de polis te bewaren.
Wanneer iemand blijft auto rijdenSoms is een persoon niet bereid om het advies te stoppen met autorijden op te volgen. In sommige gevallen zal iemand ook nadat het rijbewijs is ingenomen, blijven autorijden. In het geval dat iemand aan de ziekte dementie lijdt kan het zelfs zo zijn dat deze persoon vergeet dat rijden niet langer toegestaan is.
Enkele tips om in te spelen op dementerende mensen die volharden in het auto rijden:
- laat de persoon een schrijven van de arts zien waar in staat dat hij/zij niet mag auto rijden;
- veel mensen zijn geneigd om het advies van een arts op te volgen, terwijl ze hetzelfde advies van een familielid/kennis verwerpen;
- vraag een politieagent/wijkagent om de persoon er aan te herinneren dat hij/zij niet mag auto rijden;
- verstop de autosleutels;
- vervang de autosleutels voor sleutels die de auto niet doen starten;
- breng een startonderbreker aan in de auto;
- breng het gesprek op een ander onderwerp. De dementerende persoon zal de wil om te gaan rijden waarschijnlijk snel vergeten;
- parkeer de auto zo dat de dementerende persoon hem niet kan zien;
- de persoon zal de auto en de behoefte om auto te rijden op termijn waarschijnlijk vergeten;
- verkoop de auto.
Vrijheid behoudenHet is belangrijk dat degene, die het auto rijden heeft opgegeven zijn vrijheid behoudt. Deze persoon dient in de mogelijkheid te verkeren om vrienden te bezoeken, aan sociale activiteiten deel te nemen en boodschappen te doen. Familie en/of vrienden kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan de onafhankelijkheid en bijbehorende bewegingsvrijheid van de betreffende persoon.
- Neem contact op met een vereniging voor ouderen of een regionaal vervoersbedrijf om na te gaan of er vervoersdiensten op maat beschikbaar zijn voor personen op leeftijd bij u in de buurt
- Neem contact op met het ontmoetingscentrum bij u in de buurt, met de kerk of synagoge en/of organisaties die de belangen van ouderen behartigen om na te gaan of er vrijwilligers zijn die vervoer aan ouderen aanbieden
- Informeer bij taxibedrijven of zij speciale tarieven voor personen op leeftijd aanbieden
- Maak een pool met vrienden en familie en vervoer de persoon op leeftijd op toerbeurt
- Probeer bepaalde zaken op een andere manier aan te pakken, denkend aan het thuis laten bezorgen van de boodschappen na bijv. telefonische bestelling.
- Maaltijdvoorzieningen aan huis of in verzorgingshuis
Alternatieve vervoersmiddelenNatuurlijk zijn er ook tal van alternatieve vervoersmiddelen om deel te nemen aan het verkeer.
Met openbaar vervoerEen persoon met dementie kan waarschijnlijk niet geheel zelfstandig met het openbaar vervoer reizen en zal enige hulp kunnen gebruiken. Stippel bijvoorbeeld samen een vaste route uit naar een plaats die door de betreffende persoon met regelmaat wordt bezocht. Noteer op een briefje de te volgen route. Mocht de persoon iemand anders bezoeken, vraag dan of die persoon even belt als de licht dementerende persoon is gearriveerd en ook wanneer hij/zij vertrekt.
Te voetHet kan geen kwaad om samen stil te staan bij het deelnemen aan het verkeer als voetganger, zoals regels omtrent oversteken en gebruikmaking van de weg wanneer een trottoir ontbreekt. Lichtgekleurde of reflecterende kleding wordt aangeraden wanneer men als voetganger in het donker deelneemt aan het verkeer.
Op de fietsIn gevallen dat iemand lange tijd niet heeft gefietst, kan het raadzaam zijn om alvorens op de fiets deel te nemen aan het verkeer, gebruik te maken van een hometrainer om de spieren te trainen. Bovendien is het verstandig om de verkeerssituatie in de buurt na te gaan, zijn er fietspaden aanwezig? Ook is het aan te raden om samen de verkeersregels voor fietsers op te frissen.
Daarnaast is het belangrijk dat de fiets op de juiste hoogte is afgesteld en in goede staat verkeert. Hulpmiddelen zoals een achteruitkijkspiegel kunnen deelname aan het verkeer op de fiets vergemakkelijken. Ook valt te denken aan het gebruik van een helm voor de eigen veiligheid.
Tegenwoordig wordt er veel gebruik gemaakt van een elektrische fiets. Bij het aanschaffen en/of gebruik hiervan is het verstandig te kijken hoe hoog de snelheid is, vaak kan er een snelheidsbegrenzer ingesteld worden.
Met de bromfiets/scooter/brommobielOm deze te mogen besturen is een AM rijbewijs nodig. Iedereen die een rijbewijs A of B heeft, krijgt automatisch een AM rijbewijs. Voor een AM rijbewijs gelden geen medische geschiktheidseisen. Mensen met een diagnose MCI/dementie zouden dus bovenstaande voertuigen mogen besturen mits ze veilig kunnen deelnemen aan het verkeer.
Wij adviseren u om de verkeersregels samen op te frissen en de verkeerssituatie in de omgeving te verkennen.
De bromfiets/scooter/brommobiel moet in goede conditie zijn, het liefst uitgerust met achteruitkijkspiegels. Het dragen van een valhelm op bromfiets of scooter is noodzakelijk.
Als iemand nooit op een bromfiets of scooter aan het verkeer heeft deelgenomen, is het niet vanzelfsprekend om daar op oudere leeftijd mee te beginnen. Men heeft, vanwege de hogere snelheid van een bromfiets, te maken met snel veranderde verkeerssituaties. Afhankelijk van de ervaring met bromfiets/scooter rijden kan het wel een alternatief zijn voor de auto. Mocht het CBR echter rijdongeschiktheid hebben geconcludeerd krijgt u geen nieuw rijbewijs en kunt u ook geen brommobiel besturen.
De scootmobielEr zijn verschillende scootmobiels in omloop. Het is mogelijk om tegen een redelijke prijs een tweedehands scootmobiel te kopen. Voor meer informatie kunt u onder andere terecht bij de Thuiszorgwinkel. Ook bij de scootmobiel adviseren wij u om samen verkeersregels op te frissen en te verdiepen in de voor scootmobiels geldende verkeersregels. Ook hebt u instructies en oefeningen onder begeleiding nodig.
Nuttige informatie
Website van het Centraal Bureau. Rijvaardigheidsbewijzen met informatie over het verlengen van het rijbewijs, verklaring van geschiktheid, rijopleidingen en rijscholen. Regeling eisen geschiktheid 2000: paragraaf 8.6.1 heeft betrekking op dementie.
Website met informatie over o.a. deelnemen in het verkeer op leeftijd en verkeersdeelname ondanks ziekte of medicatiegebruik.
Informatie en tips over verkeersregels.
Website van Veilig Verkeer Nederland met o.a. informatie over BROEM (Breed Overleg Ouderen en Mobiliteit).
Geheimhouding en recht op privacy
Alle medewerkers van ons ziekenhuis, dus ook artsen en verpleegkundigen, hebben een geheimhoudingsplicht. Ook hebt u recht op privacy. Uitgebreide informatie staat in de folder 'De rechten en plichten van de patiënt', verkrijgbaar op de afdeling en bij de patiënteninformatie in de centrale hal. Ook staat de folder op:
www.skbwinterswijk.nl
Zoek folders
Print pagina
Download PDF
Grotere tekst
Kleinere tekst
Favoriet
Stuur door