U wordt momenteel geconfronteerd met een verdrietige situatie. U gaat definitief afscheid nemen van uw dierbare of u hebt reeds afscheid genomen na het overlijden van uw dierbare. Mogelijk heeft uw dierbare in het Donorregister een keuze vastgelegd. Is deze keuze niet vastgelegd, dan komt hij/zij automatisch in aanmerking voor weefsel- en/of orgaandonatie. In deze folder leest u hoe de donorprocedure in zijn werk gaat.
Afscheid nemenUitname van organen en weefsels gebeurt met aandacht voor menselijke waardigheid en het uiterlijk van de overledene. Er wordt niets weggenomen op plaatsen die zichtbaar zijn als iemand wordt opgebaard. Dus nooit in het gezicht, in de hals of aan de handen. Na de operatie worden de wonden zorgvuldig gehecht en met pleisters afgedekt. Door bloedverlies bij de uitname-operatie kan de overledene een bleke kleur hebben. Het verplegend personeel of de begrafenisondernemer kan dit met make-up verbergen. Na de donatieprocedure bepaalt de familie zelf wat er met de overledene gebeurt. De familie kiest voor opbaring in een rouwcentrum of thuis. De begrafenis of crematie hoeft niet uitgesteld te worden als iemand donor is.
Geen kostenDe nabestaanden betalen niets voor de donatie. De zorgverzekering van de ontvangende patiënt vergoedt de kosten. Het komt voor dat het lichaam van een donor voor de uitname van weefsels moet worden overgebracht naar een ziekenhuis of mortuarium. Ook die kosten zijn niet voor de nabestaanden.
Anonimiteit en informatie over het resultaatNabestaanden van orgaandonoren kunnen, als ze dat willen, informatie krijgen over het resultaat van de donatie en transplantatie. De transplantatiecoördinator of arts die de donor heeft aangemeld informeert hen dan na enkele weken over het resultaat. De privacy van de ontvangers en de nabestaanden wordt beschermd. Namen van donoren en ontvangers worden niet bekend gemaakt.
Wel krijgen nabestaanden informatie over het geslacht, de leeftijd en het land waar de ontvanger woont. In sommige gevallen kan een ontvanger contact opnemen met de nabestaanden, of andersom. Dit gebeurt altijd in samenwerking met de betrokken arts of transplantatiecoördinator. De ontvanger kan bijvoorbeeld een anonieme brief schrijven om de dankbaarheid te uiten naar de nabestaanden.
Hoe werkt de donatieprocedure?Op het moment van overlijden stelt een arts vast of iemand medisch gezien daadwerkelijk donor kan zijn. Jaarlijks overlijden slechts een paar honderd mensen onder de juiste omstandigheden voor orgaandonatie. De criteria voor weefseldonatie zijn ruimer. Weefseldonatie komt circa 6 keer vaker voor.
Doet de arts nog wel zijn best voor iemand die donor is? Iedere arts zal er altijd alles aan doen om het leven van zijn patiënt te redden. Dat is zijn plicht en dat heeft hij ook plechtig moeten beloven toen hij arts werd. Ook weet een arts niet of iemand in het Donorregister heeft aangegeven geen donor te willen zijn. Pas als overlijden onvermijdelijk is raadpleegt de arts het Donorregister. De arts die organen of weefsels krijgt toegewezen en transplanteert, is altijd een andere arts dan de arts die het Donorregister raadpleegt.
Donatie na hersendoodIemand is hersendood wanneer er sprake is van onherstelbaar en volledig functieverlies van de hersenen en de hersenstam, inclusief het verlengde merg. Een hersendode persoon kan niet zelfstandig ademhalen. Alle hersenfuncties zijn uitgevallen en het lichaam kan de bloeddruk en temperatuur niet meer regelen.
Tijdsduur procedureNadat is vastgesteld dat iemand hersendood is, kunnen de
organen (hart, lever, longen, nieren, alvleesklier en dunne darm) gedoneerd worden. Dat is alleen mogelijk als iemand op de intensive care aan de beademing ligt en in een ziekenhuis overlijdt. Organen hebben constant zuurstof nodig, anders zijn ze niet meer geschikt voor transplantatie.
- Na vaststelling van de hersendood blijft de donor aan de kunstmatige beademing. Hierdoor blijft het bloed circuleren en blijven organen geschikt voor transplantatie.
- Uitname van organen start binnen 4 tot 12 uur. Dit is afhankelijk van de snelheid waarmee het zelfstandig uitnameteam in het ziekenhuis kan zijn. Ook de beschikbaarheid van een operatieruimte speelt een rol.
- De uitnameoperatie zelf duurt 3 tot 6 uur. De precieze duur is afhankelijk van welke organen worden uitgenomen.
- Als de donor ook weefsels doneert, dan vindt de procedure voor uitname van de weefsels daarna plaats. Na bloedcirculatiestop worden weefsels binnen 24 uur uitgenomen. Dit hangt af van de te doneren weefsels en de tijd waarbinnen het weefsel-uitnameteam aanwezig kan zijn.
- De begrafenis of crematie kan op het gewone tijdstip plaatsvinden. Deze hoeft niet uitgesteld te worden vanwege de donatieprocedure.
- Uitgenomen organen worden met spoed naar de ontvangers vervoerd. Een hart wordt binnen 4 uur getransplanteerd, longen binnen 6 uur. Een lever of alvleesklier is tot 12 uur buiten het lichaam houdbaar, nieren maximaal 40 uur.
Donatie na hartdoodIemand die overlijdt aan een hartstilstand kan ook organen doneren, namelijk nieren, longen, lever en alvleesklier. Alleen het hart is niet meer geschikt. Deze orgaandonatie heet DCD (Donation after Circulatory Death)of NHB (non heart beating). Die persoon moet dan een hartstilstand hebben gekregen in een ziekenhuis.
Een arts doorspoelt de organen met een speciale conserveringsvloeistof. Zo blijven ze goed voor donatie en transplantatie. Dit moet meteen na de hartstilstand gebeuren, anders is transplantatie niet meer mogelijk.
HersendoodIn Nederland wordt bij de vaststelling van de hersendood gewerkt volgens het Hersendoodprotocol. In de wet is vastgelegd dat er een dergelijk protocol moet zijn. Alle ziekenhuizen moeten dit hanteren.In het protocol staat stapsgewijs beschreven welke onderzoeken artsen moeten uitvoeren om de hersendood vast te stellen. De behandelend arts stelt de hersendood vast als uit onderzoek blijkt dat:
- De hersenbeschadiging van dodelijke aard en onbehandelbaar is. Oorzaken van bewusteloosheid en reactieloosheid zoals: onderkoeling en vergiftiging moeten uitgesloten zijn.
- Zowel het bewustzijn als hersenstamreflexen ontbreken.
- Er geen elektrische activiteit en geen spontane ademhaling meer is.
Hersendood is geen comaBij hersendood is er geen elektrische activiteit van de hersenen. Deze situatie is onomkeerbaar. Bij coma, soms ook wel schijndood genoemd, is er nog wel sprake van elektrische activiteit in de hersenen. De hersenen functioneren nog, maar op heel laag niveau. Bij een blijvend coma is het deel van de hersenstam waar het bewustzijnscentrum zit ernstig en vaak onherstelbaar beschadigd. Andere delen van de hersenstam en de hersenschors kunnen nog redelijk intact zijn. Er is dan nog sprake van een waak- en/of slaapritme, maar het lukt op geen enkele manier om contact met de patiënt te krijgen. Deze situatie van coma kan soms wel jaren duren.
Activiteit van de hersenen metenMet een elektro-encefalogram (EEG) wordt de elektrische activiteit van de hersenen gemeten. Als er geen elektrische activiteit wordt gemeten, is verwarring met coma meteen uitgesloten. Bij coma, ook wel schijndood genoemd, is er namelijk nog wel elektrische activiteit in de hersenen. De test wordt minstens twee keer uitgevoerd. Bij de apneutest wordt de beademingsmachine losgekoppeld om te kijken of de ademhaling spontaan komt. Hierbij worden koolzuurmetingen in het bloed gebruikt.
ContrastvloeistofSoms is een EEG niet mogelijk, bijvoorbeeld bij een verbrijzelde schedel. Als een EEG niet mogelijk is en als de apneutest niet goed uit te voeren is, wordt een angiogram gedaan. Dat is een onderzoek van de bloedvaten. De arts spuit contrastvloeistof in de hersenen. Zo kan hij vaststellen of er nog bloed door de hersenen stroomt.
Tijdstip van overlijdenHet moment waarop de hersendood wordt vastgesteld, is het officiële tijdstip van overlijden. De behandelend arts stelt deze definitieve diagnose dus pas nadat alle voorgeschreven onderzoeken zijn uitgevoerd.
Deze folder is een uitgave van de Nederlandse Transplantatie Stichting Informatie
U heeft recht op juiste en volledige informatie. Pas als u voldoende inzicht heeft, kunt u weloverwogen toestemming geven voor een obductie. Als iets u niet geheel duidelijk is, vraagt u de verpleegkundige of arts dan om nadere uitleg.
Geheimhouding en recht op privacyAlle medewerkers van ons ziekenhuis hebben een geheimhoudingsplicht. Verder heeft u als patiënt recht op privacy. Uitgebreide informatie hierover kunt u vinden in de folder ‘De rechten en plichten van de patiënt’. Deze is verkrijgbaar op de afdeling en bij de patiënteninformatie in de centrale hal. Daarnaast is deze folder te vinden op:
www.skbwinterswijk.nl
Zoek folders
Print pagina
Download PDF
Grotere tekst
Kleinere tekst
Favoriet
Stuur door