Jullie baby ziet meer geel dan normaal. In overleg met u is afgesproken dat uw baby thuis behandeld gaat worden met fototherapie. Wat dit precies inhoudt, leest u in deze folder.
GeelzienDe medische term voor geelzien is icterus of hyperbilirubinemie. Bij hyperbilirubinemie is er een hoge waarde (hyper) van de stof bilirubine in het bloed van uw baby. Dit leidt tot een gele verkleuring van de huid en soms ook van het oogwit. Daarnaast kan uw kind sloom en slaperig zijn en slechter gaan drinken.
Geelzien bij pasgeboren baby’s komt vaak voor. Een beetje geelzien is niet erg. Maar als de waarde van het bilirubine te hoog is, kan dit schadelijk zijn voor de hersenontwikkeling van het kind. In uitzonderlijke gevallen is wisseltransfusie (vervanging van het bloed) nodig om hersenbeschadiging te voorkomen.
Oorzaak
Na de geboorte is er een verhoogde afbraak van rode bloedlichaampjes, omdat er dan minder bloedlichaampjes nodig zijn dan tijdens de zwangerschap. Daarbij komt de stof bilirubine vrij. Deze wordt door de lever verwerkt en via de ontlasting en urine uitgescheiden. Door onrijpheid van de lever is de verwerking niet voldoende. Een teveel aan bilirubine komt in de bloedbaan terecht en dan ontstaat de gele kleur van de huid.
Naast onrijpheid van de lever kunnen ook andere factoren van invloed zijn. Geelzucht komt namelijk vaker voor bij:
- Prematuur (te vroeg) geboren baby’s
- Ongelijke bloedgroepen van moeder en kind (bloedgroepantagonisme)
- Slecht drinken en veel afvallen van de baby
- Baby’s met een infectie
- Baby’s die borstvoeding krijgen; omdat de borstvoeding nog niet goed op gang is en de baby weinig melk binnenkrijgt
- Baby’s die ten gevolge van de bevalling blauwe plekken of bloeduitstortingen hebben
- Wanneer er in de familie erfelijke ziekten voorkomen die de bloedafbraak kunnen vergroten
- Wanneer een ouder broertje of zusje ook geel zag na de geboorte en daarvoor behandeld moest worden
Onderzoek
Er is bloedonderzoek nodig om de waarde van bilirubine vast te stellen. Dit gebeurt meestal via een hielprikje.
Behandeling Als het bilirubinegehalte in het bloed boven een bepaalde grens komt, wordt uw baby behandeld met fototherapie. Hierbij wordt gebruik gemaakt van lampen met een speciaal licht. Deze lampen zorgen ervoor dat het bilirubine in het bloed (versneld) afgebroken wordt en eenvoudig het lichaam kan verlaten via de urine en ontlasting. Fototherapie ondersteunt de lever totdat deze voldoende gerijpt is om al het bilirubine uit te scheiden. Fototherapie wordt in het ziekenhuis toegepast, maar kan in veel gevallen ook in de thuissituatie toegepast worden. Er wordt dan gebruik gemaakt van een BiliCocoon. Dit is een soort slaapzakje dat blauw licht afgeeft. Het licht wordt hierbij via een klein kastje door middel van een glasvezel naar de slaapzak geleid.
Fototherapie thuis Fototherapie thuis heeft veel voordelen. Jullie blijven als gezin bij elkaar en de behandeling vindt plaats in de vertrouwde thuisomgeving. In de eigen omgeving ontspannen moeder en kind vaak ook beter. De verpleegkundige in het ziekenhuis legt de werking van de BiliCocoon uit. Ook geeft zij alle spullen mee die thuis gebruikt gaan worden.
Dit zijn de volgende materialen:
- Bilicocoon bag (Adquipment) bestaande uit slaapzak en een kastje
- 2 hoezen (1 voor gebruik en 1 voor reserve)
- Fototherapie bril
Video gebruik BilicocoonEr is een video beschikbaar waarin u stap voor stap ziet hoe u de Bilicocoon gebruikt. U kunt deze video bekijken via
https://youtu.be/KuwkbDH7IyE.
Op de volgende pagina staat de uitleg uitgeschreven.
STAPPENPLAN BiliCocoon thuis
Voor de behandeling - Schuif de hoes om de slaapzak met de gekleurde kant naar buiten.
- Leg de slaapzak op het aankleedkussen (met de gekleurde kant boven) en leg uw kind er bloot in. Uw kind mag alleen een luier aanhouden. Vouw de luier zo klein mogelijk. Op die manier komt er zoveel mogelijk huid in contact met het blauwe licht.
- Vouw het luiertje van het slaapzakje er omheen.
- Maak de BiliCocoon dicht. U vouwt eerst de lange flap vanaf de voeten kruislings omhoog, waarna u de flappen van de zijkant vastmaakt aan de bovenkant. Als laatste maakt u de flappen bij de schouders vast. Let op dat er wat ruimte zit bij het nekje van uw kind, zodat het materiaal niet gaat schuren. Hiervoor kunt u eventueel een zacht gaasje gebruiken.
- Zet vervolgens het brilletje op bij uw kind en leg uw kind met slaapzak in de wieg.
Tijdens de behandeling
- Doe de biliCocoon in het stopcontact. Let er ten alle tijden op dat er geen knik in de glasvezelkabel komt.
- Zet vervolgens de lamp aan door de zwarte knop op ON te zetten.
Een verpleegkundige van de afdeling komt dezelfde dag nog bij u thuis langs om te kijken of alles goed geïnstalleerd is. Als de situatie het toelaat is videobellen ook een optie.
Per dag wordt bekeken of de fototherapie nog nodig is of kan worden gestopt. Om dit te bepalen neemt de verloskundige die bij u thuis komt bloed afbij uw kind. Tijdens bloedafname voor bilirubinebepaling wordt de lamp uit gezet vanwege de mogelijke beïnvloeding van de meting. De buisjes met bloed moet u vervolgens zelf naar het ziekenhuis brengen. U kunt de bloedbuisjes inleveren op de afdeling Neonatologie, route 6.4.
Let op: Tijdens transport en na afname moeten de bloedbuisjes in aluminiumfolie verpakt worden, om te voorkomen dat licht invloed heeft op de bloeduitslagen.
Dezelfde dag belt de kinderarts u over de bloeduitslagen. De duur van de fototherapie is afhankelijk van de bloeduitslagen, de leeftijd, het gewicht en hoe het met uw kindje gaat. Als het bilirubinegehalte laag genoeg is, kan de behandeling gestopt worden.
Na de behandeling
Het kan zijn dat er na het stoppen van de behandeling nogmaals bloed wordt afgenomen. Dit doen we om te zien of het bilirubinegehalte voldoende laag blijft. De kinderarts besluit wanneer de behandeling definitief gestopt mag worden.
Als de behandeling klaar is, brengt u de BiliCocoon en overige materialen weer terug naar het ziekenhuis. Dit mag u inleveren bij de afdeling Neonatologie. De verpleegkundige controleert met u de materialen en tekent voor ontvangst.
Waar moet u thuis op letten?
Borstvoeding en dagelijkse verzorgingOm de fototherapie zo effectief mogelijk te laten zijn, is het van belang dat jullie baby zo veel mogelijk uren van de dag in de BiliCocoon ligt. De behandeling van fototherapie kan tijdens de (borst)voeding gewoon door blijven gaan. Tijdens verschonen en/of badderen mag de therapie even gestopt worden. U kunt de BiliCocoon uitzetten door de zwarte knop op OFF te zetten.
Extra vochttoediening is tijdens fototherapie belangrijk. Dit omdat uw baby door de therapie meer vocht kwijtraakt en extra vocht bevordert de afvoer van bilirubine. Het kan dus zijn dat de kinderarts de hoeveelheid voeding voor uw kind ophoogt.
HuidGebruik tijdens het badje of na afloop geen bodylotion, vette zalf, alcohol of olie. Deze kunnen onder invloed van de lampen huidirritatie veroorzaken.
Door de fototherapie kan jullie baby een lichtere verkleuring van de huid krijgen. Dit is normaal. Het ontstaat doordat op deze plek de bilirubine sneller uit de huid verdwijnt. Na afloop van de fototherapie verdwijnt de gele verkleuring langzaam helemaal uit de huid.
Ogen
Het blauwe licht kan schadelijk zijn voor de ogen van uw kind. Daarom moet uw kind tijdens de behandeling een brilletje op. De meeste kinderen hebben hier geen last van. Voorkom dat het licht direct in de ogen schijnt, zet de lamp pas weer aan wanneer jullie baby weer in de Cocoon ligt en het brilletje goed op heeft. Controleer regelmatig of het brilletje van uw kind nog goed zit en of het niet over de neus en/of mond van uw kind is gezakt. Wees hier alert op. Het is belangrijk dat u zelf ook zo min mogelijk in het licht kijkt.
Door het afdekken van de ogen tegen het felle licht wordt de knipperfunctie van het oog belemmerd, waardoor ophoping van vuil in het oog kan plaatsvinden. Controleer de ogen vóór ieder voedingsmoment en reinig zo nodig met water en een gaasje.
BillenIn verband met verhoogde stofwisseling is het belangrijk dat uw kind vóór iedere voeding een schone luier krijgt. Dit om irritatie van billen te voorkomen. Billen mogen gewoon met billendoekjes worden schoongemaakt.
Temperatuur De BiliCocoon is geen warmtebron, maar omdat hij zo mooi gesloten is kan het zijn dat uw kind het een beetje warm krijgt. Gebruik over het matras dan ook alleen een (hoes)laken en leg geen dekens over de BiliCocoon slaapzak heen. Houdt ook de temperatuur van uw kind in de gaten en meet deze vóór ieder voedingsmoment. Mocht uw kind het toch te warm krijgen dan kunt u eventueel de zijkant iets losser maken of een arm/been uit de slaapzak leggen, zodat uw kind kan afkoelen. Bij het uitzetten van de lamp moet u er rekening mee houden dat uw baby snel kan afkoelen.
TijdsduurDe BiliCocoon is aangesloten op een klok. Deze klok zal op 99 uren worden gezet op het moment dat u naar huis gaat. Zodra de klok is afgelopen, zal de lamp van de BiliCooon uitgaan. U krijgt in het ziekenhuis instructies over hoe u de klok weer aan kan zetten.
Apparatuur
De BiliCocoon kan gebruikt worden op plekken waar een stopcontact is. Zorg ervoor dat de apparatuur altijd op een geaard stopcontact aangesloten wordt en dat er geen knik in de glasvezel kabel komt. Ook moet u er op letten dat het lichtsnoer niet losgekoppeld wordt van de lamp. Als dat wel gebeurt, kunnen de onderdelen warm zijn.
OnderhoudAls de BiliCocoon vies geworden is, kan deze worden afgenomen met een vochtige doek.
Belangrijke contactgegevens
Bij vragen mag u altijd de afdeling Neonatologie bellen. Wij zijn bereikbaar via telefoonnummer 0543 - 54 44 95.
Geheimhouding en recht op privacyAlle medewerkers van ons ziekenhuis hebben een geheimhoudingsplicht. Verder heeft uw kind recht op privacy. Uitgebreide informatie hierover kunt u vinden in de folder
De rechten en plichten van de patiënt. Deze is verkrijgbaar op de afdeling en bij de patiënteninformatie in de centrale hal. Daarnaast is deze folder te vinden op:
www.skbwinterswijk.nl