Als je deze folder leest, heeft je verloskundige of gynaecoloog je erop gewezen dat je een verhoogd risico hebt op vroeggeboorte in je huidige zwangerschap. In deze folder wordt uitgelegd hoe je de kans op vroeggeboorte kunt verminderen.
Verhoogd risico op een vroeggeboorteDe uitgerekende datum van een zwangerschap komt overeen met 40 weken zwangerschapsduur. Een bevalling voor 37 weken noem je een vroeggeboorte. In Nederland bevallen jaarlijks ongeveer 12.000 zwangeren voor 37 weken, waarvan 1500 door spontane vroeggeboorte voor 32 weken. Spontane vroeggeboorte is in Nederland de belangrijkste oorzaak van korte- en langetermijncomplicaties bij kinderen. Dagelijks gebruik van progesteron vaginaal wordt aangeraden aan zwangere vrouwen met een verhoogd risico op vroeggeboorte voor 37 weken.
Progesteron wordt aangeraden aan vrouwen die een verhoogd risico lopen op een vroeggeboorte. Vrouwen die in aanmerking komen voor progesterongebruik worden in twee groepen ingedeeld:
- Vrouwen met een eerdere vroeggeboorte voor 37 weken
- Vrouwen die een verkorte baarmoederhals hebben (korter dan 25mm) voor 24 weken zwangerschap
De werking
Progesteron is een geslachtshormoon tijdens de zwangerschap dat door de placenta wordt geproduceerd. Het gebruik van extra progesteron verkleint de kans op vroeggeboorte.
Het effect in cijfers- De herhalingskans op een vroeggeboorte in een volgende zwangerschap is ongeveer 20-30%.
- Het gebruik van progesteron vermindert het risico op vroeggeboorte voor 37 weken met ongeveer de helft (55 tot 62% risicovermindering). De kans op vroeggeboorte voor 34 weken zonder progesteron is 25%, en met progesteron is dit 17.5%.
- Het gebruik van progesteron bij vrouwen met een verkorte baarmoederhals voor 24 weken, zelfs zonder klachten daarbij, beschermt tegen een vroeggeboorte. Het verlaagt vooral het risico op een ernstige vroeggeboorte voor 28 weken en voor 34 weken. Het gebruik van progesteron verkleint het risico op vroeggeboorte voor 34 weken met ongeveer twee derde (65% risicovermindering).
Wanneer mag je geen progesteron gebruiken?
Er kunnen specifieke redenen zijn waarom je geen progesteron mag gebruiken. Je verloskundig zorgverlener zal deze redenen altijd met je bespreken.
- Ernstig leverfalen of een ernstige leveraandoening
- Een kwaadaardige tumor die gevoelig is voor geslachtshormonen
- Een voorgeschiedenis van veneuze trombose, zoals een trombosebeen of longembolie
- Een voorgeschiedenis van arteriële trombose, zoals een herseninfarct of hartinfarct
Bijwerkingen Het gebruik van vaginale progesteron in de zwangerschap is veilig voor moeder en kind. Bijwerkingen kunnen echter optreden (zie hiervoor ook de bijsluiter). De volgende bijwerkingen komen zelden voor: pijnlijke of gespannen borsten, hoofdpijn, duizeligheid en slaperigheid. Deze bijwerkingen komen zeer zelden voor (bij minder dan 1 op de 100 mensen): vaginale schimmelinfectie, stemmingsveranderingen, vasthouden van vocht, overgevoeligheid (zoals vaginale branderigheid) en trombose. Informeer je verloskundige/gynaecoloog als je bijwerkingen vermoedt. Er zijn geen schadelijke effecten van progesteron gemeld voor de baby. De effecten op lange termijn zijn nog niet bekend.
Het gebruik
Als je ervoor kiest om progesteron te gebruiken, zal je verloskundig zorgverlener je progesteron vaginale tabletten van 200 mg voorschrijven. Deze vaginale tabletten moeten dagelijks worden gebruikt tussen de 16e en 36e week van de zwangerschap. We adviseren om het progesteron voor het slapengaan in de vagina in te brengen. Het tablet zal oplossen, waardoor je mogelijk meer vaginale afscheiding zult ervaren.
Overige voorzorgsmaatregelen
- Stop met roken. Roken tijdens de zwangerschap verhoogt het risico op spontane vroeggeboorte.
- Streef naar een gezond lichaamsgewicht voorafgaand aan de zwangerschap. Zowel ondergewicht (BMI < 17) als overgewicht (BMI > 35 kg/m2) vergroten de kans op vroeggeboorte.
- Laat regelmatig de gezondheid van je gebit controleren door de tandarts. Parodontitis, een ernstige vorm van tandvleesontsteking, kan in verband worden gebracht met een verhoogd risico op vroeggeboorte.
- Actieve depressie vergroot de kans op vroeggeboorte. Bespreek de behandeling van depressieve klachten met je huisarts of andere betrokken zorgverleners vóór de zwangerschap.
- Het kort opvolgen (binnen 6 maanden) van een vorige doorgaande zwangerschap wordt gezien als een risicofactor voor vroeggeboorte. Een lang interval (meer dan 60 maanden) tussen zwangerschappen ook.
- Vermijd zware fysieke belasting, overmatige stress, onregelmatige werktijden en nachtdiensten.
- Hygiëneadviezen: het gebruik van vaginale douches, intiemzeep, -wasgel of intiemtissues wordt sterk afgeraden vanwege mogelijke verstoring van het vaginale milieu.
Geheimhouding en recht op privacyAlle medewerkers van ons ziekenhuis hebben een geheimhoudingsplicht. Verder heeft u als patiënt recht op privacy. Uitgebreide informatie hierover kunt u vinden in de folder ‘De rechten en plichten van de patiënt’. Deze is verkrijgbaar op de afdeling en bij de patiënteninformatie in de centrale hal. Daarnaast is deze folder te vinden op: www.skbwinterswijk.nl
De inhoud van deze folder is ontleend aan het Máxima Medisch Centrum (Veldhoven)