Bij u is prostaatkanker geconstateerd, waarbij een behandeling met hormonen gestart kan worden.
Hormonen en prostaatkankerHormonen zijn stoffen die het lichaam zelf maakt in klierweefsel. Hormonen worden uitgescheiden in het bloed en beïnvloeden processen of andere organen. Een belangrijke groep hormonen zijn de geslachtshormonen. Bij mannen ook androgenen genoemd. Het belangrijkste androgeen bij de man is testosteron. Het meeste testosteron ( 90%) wordt door de zaadballen ( testikels) geproduceerd, en ongeveer 10% testosteron wordt geproduceerd door de bijnieren. De bijnieren zijn kleine niervormige orgaantjes die op de nieren liggen. Testosteron stimuleert de groei van kankercellen in de prostaat.
Werking hormoontherapieHormoontherapie is erop gericht de stimulerende werking van testosteron op prostaatkankercellen teniet te doen. Het ontstaan van de woekering van kankercellen kan zo ( tijdelijk) worden stop gezet. Het gevolg is dat de groei van de kankercellen wordt geremd, het aantal kankercellen afneemt en dat eventuele klachten verminderen
Aanvullende hormoontherapie bij bestralingSoms wordt hormonale therapie als aanvullende behandeling geadviseerd aan mannen met niet uitgezaaide prostaatkanker. Door de hormonale therapie toe te voegen aan radiotherapie hoopt men de kans op uitzaaiingen of terugkeer van de ziekte te verkleinen. Aan de hand van een risicoprofiel wordt een termijn bepaald voor de duur van de hormoonbehandeling, variërend tussen één en anderhalf jaar.
Hormoontherapie die gericht is op klachtenvermindering of levensverlengingHormoontherapie kan ook als klachten verlichtende behandeling worden gegeven. Doel is dan om de ziekte te remmen en klachten te voorkomen of te verminderen. Er zijn twee mogelijkheden om de invloed van de geslachtshormonen op de groei van de tumorcellen te verkleinen:
- Orchidectomie
dit is een operatie waarbij de beide zaadballen worden verwijderd (castratie), hierdoor wordt de belangrijkste productiebron van het mannelijke geslachtshormoon weggenomen. - Hormoonpreparaten
een andere mogelijkheid om een castratie te bewerkstelligen, is het gebruik van bepaalde hormoonpreparaten (de LH-RH analogen of antagonisten). Deze medicijnen blokkeren de hormonen die vanuit de hersenen de zaadballen stimuleren tot productie van testosteron. Een dergelijk behandeling wordt wel een chemische castratie genoemd. U krijgt hormoonpreparaten 1 x per 1,3 of 6 maanden toegediend via een onderhuidse injectie. Het is een depot, wat wil zeggen dat er dagelijks een zelfde hoeveelheid hormoon wordt afgegeven aan het lichaam.
Ook zijn er thuisservice diensten die de injecties aan huis kunnen toedienen. Vóór de injectie worden vaak anti-hormoon tabletten gegeven als voorbehandeling. Meestal kunt u deze tabletten vier weken na de eerste injectie stoppen.
Bijwerkingen en gevolgenAls de hormoonproductie door een castratie (operatie of door middel van medicijnen) beïnvloed wordt, kunt u enkele bijwerkingen krijgen.
Klachten die op kunnen optreden, zijn:
- opvliegers (= plotselinge warmte aanvallen);
- vermoeidheid;
- verandering in lichaamsgewicht, meestal gewichtstoename;
- evt. verandering van lichaamsbeharing;
- stemmingsveranderingen, bijvoorbeeld neerslachtigheid;
- onvruchtbaarheid;
- soms lichte zwelling en/of pijnlijkheid van de borsten en tepels;
- verhoogde kans op suikerziekte en hart/vaatziekten;
- vermindering van de fijne motoriek;
- op lange termijn; gewrichtsklachten; botontkalking.
SeksualiteitDe behandeling van prostaatkanker kan ingrijpende gevolgen hebben voor uw seksuele leven. Een belangrijke lichamelijke klacht is het uitblijven van de erectie als gevolg van een behandeling en/of het verlies van het seksuele verlangen. Voor veel mannen zijn deze klachten een enorme psychische belasting. Ook de relatie kan onder druk komen te staan. Er zijn wel een aantal oplossingen, bijvoorbeeld een behandeling met medicijnen of het gebruik van hulpmiddelen. Deze werken echter niet altijd. Praten is een belangrijk hulpmiddel om met de veranderde situatie om te gaan. Ook het zoeken van alternatieven en/of hulpmiddelen kan veel mensen helpen. Als u en/of uw partner er niet uitkomt, is het aan te raden om hulp te zoeken bij uw specialist of verpleegkundige.
Osteoporose preventie Osteoporose, ook wel botontkalking genoemd, komt bij alle mensen voor die ouder worden. Dit is een natuurlijk proces, door minder aanmaak van geslachtshormonen. In plaats van een geleidelijk proces van vermindering van deze geslachtshormonen, kan vermindering ook abrupt plaats vinden. Dit is het geval bij operatieve castratie of door castratie medicatie (hormoontherapie) bij de behandeling van prostaatkanker. U kunt er ten eerste zelf heel veel aan doen om uw botten sterk en gezond te houden. Voldoende lichaamsbeweging en goede voeding helpen uw botten te beschermen tegen ontkalking.
LichaamsbewegingZorg voor voldoende lichaamsbeweging in de vorm van wandelen, joggen, fietsen, tuinieren, tennissen. Het liefst iedere dag maar minstens 3 per week minimaal een kwartier.
Goede voedingEen evenwichtig voedingspatroon is vanzelfsprekend goed voor uw gezondheid in het algemeen. Voor het gezond houden van uw botten is het vooral van belang dat u genoeg calcium binnen krijgt. Rijk aan calcium zijn vooral zuivelproducten. Ook groene bladgroenten, broccoli, peulvruchten en noten bevatten calcium. Vitamine D is nodig om calcium uit de voeding in het lichaam op te nemen. Het is daarom belangrijk voor de groei en het behoud van stevige botten en tanden. Zonlicht is de belangrijkste bron van vitamine D. Het lichaam kan onder invloed van zonlicht in de huid vitamine D zelf aanmaken. Vitamine D zit vooral in (vette) zeevis zoals haring, en makreel, maar ook in margarine, halvarine, en boter. Teveel alcohol, zout, koffie en roken kunnen de voordelen van calciumrijke voeding weer teniet doen.
MedicijnenUw behandelende specialist kan u voorstellen medicijnen te slikken om de kans op osteoporose te verminderen, bijvoorbeeld in de vorm van calciumtabletten en vit D.
Overleg met uw arts
Voordat u met een behandeling begint, is het belangrijk met uw arts alle voor- en nadelen van de verschillende behandelmogelijkheden te bespreken. Betrek hier uw eventuele partner bij.
Vragen
Deze brochure betreft een algemene voorlichting. Bijzondere omstandigheden kunnen tot wijziging aanleiding geven. Dit zal altijd door uw uroloog aan u kenbaar gemaakt worden. Heeft u nog vragen, neemt u dan telefonisch contact met ons op. Wij zijn van maandag tot en met vrijdag van 8.00 tot 16.30 uur bereikbaar op telefoonnummer: (0543) 54 46 30.
Wanneer er prostaatkanker bij u is geconstateerd maakt u ook kennis met één van de casemanagers. Zij zijn een vast aanspreekpunt waar u altijd terecht kan met vragen. Hierover leest u meer in het mapje met informatie dat u heeft meegekregen.
Geheimhouding en recht op privacyAlle medewerkers van ons ziekenhuis hebben een geheimhoudingsplicht. Verder heeft u als patiënt recht op privacy. Uitgebreide informatie hierover kunt u vinden in de folder ‘De rechten en plichten van de patiënt’. Deze is verkrijgbaar op de afdeling en bij de patiënteninformatie in de centrale hal. Daarnaast is deze folder te vinden op:
www.skbwinterswijk.nl
Zoek folders
Print pagina
Download PDF
Grotere tekst
Kleinere tekst
Favoriet
Stuur door