Inleiding Kleine klieren van het slijmvlies en van de ooglidranden produceren traanbestanddelen. Deze zorgen ervoor dat het oog steeds ”gesmeerd” is. De traanklier, gelegen onder het bovenooglid, reageert bij emotie of oogirritatie en produceert dan meer traanvocht. De geproduceerde tranen worden afgevoerd door de 2 traanpunten. Het traanvocht wordt als het ware door de oogleden hier ingepompt. Van de traanpunt gaan de tranen via een klein kanaaltje naar de traanzak en daarna via het neustraankanaal naar de neus (dit verklaart waarom men moet snuiten na huilen). Naast het “smeren” hebben de tranen een afweerfunctie en ook voeren ze viezigheid af. Bij een verstopt systeem gaat dit niet en kunnen ziektekiemen een ontsteking veroorzaken. Er zijn eigenlijk 2 soorten tranen: reactie tranen als reactie op een vuiltje of emotie en verzorgende tranen: tranen die het oog gesmeerd houden. De reactietranen smeren het oog dus niet of niet afdoende.
Oorzaken van tranende ogen
Er is altijd sprake van een gebrekkig evenwicht tussen aanmaak en afvoer. Teveel aanmaak komt o.a. door:
- Een bron van irritatie, bijvoorbeeld een vuiltje in het oog of een haartje dat tegen het oog schuurt.
- Droge ogen kunnen versterkt tranen oproepen: het oog is niet lekker gesmeerd. Dit geeft aanleiding tot irritatie en de traanklier gaat meer tranen maken. Deze tranen dragen echter niet bij aan het smeren en de irritatie blijft dus. Kunsttranen kunnen deze kringloop doorbreken.
Veranderde afvoer komt o.a. door:
- De traanpunten zitten niet op de juiste plaats of zijn verstopt.
- Slapte van het ooglid, dit komt met name bij oudere mensen voor. Door de slapte gaat het ooglid afstaan. De traanpunt en de ooglidrand liggen dan niet goed tegen het oog en de tranen kunnen niet goed de traanpunten binnen gaan. Ook een aangezichtsverlamming kan een afstaand ooglid veroorzaken
- Verstopping van het traankanaaltje, de traanzak en/of traanneuskanaal door een ontsteking, ongeval of zonder duidelijke oorzaak.
- Een probleem in de neus waar het traanneuskanaal uitkomt kan ook een verstopping veroorzaken.
Bij kinderen in het eerste levensjaar komt overvloedig tranen vrij vaak voor. In dat geval is de ingang van het traankanaaltje naar de neus nog niet geopend. Het betreffende oog traant en is ook vaak vies.
Onderzoek
Is er irritatie? De arts doet een kleurstrookje langs het oog en kijkt waar de irritatie zit, en of de traanfilm stabiel is. Zijn de traanpunten open en liggen ze op de goede plaats? Om te bepalen of de traanpunten open zijn, wordt er met een stompe canule water in de traanpuntjes gespoten. Soms is dit niet voldoende en wordt er contrastvloeistof in de traanwegen gespoten waarna er een röntgen foto wordt gemaakt dit laatste onderzoek vindt plaats op de afdeling radiologie.
Behandeling- Bron van irritatie behandelen, bijvoorbeeld haartjes verwijderen.
- Een ooglidoperatie kan worden gedaan wanneer de traanpunten en/of het ooglid niet goed aanliggen. De ingreep gebeurt onder plaatselijke verdoving. Bloedverdunnende medicijnen dienen tevoren te worden gestopt.
- Wanneer het traankanaaltje dicht zit kan er eventueel een traanwegoperatie gedaan worden.
- Bij kinderen gaat de stop voor de neusingang vaak spontaan in de eerste 9 maanden tot een jaar open. In de tussentijd kan bij een ontsteking antibiotica worden gegeven. Ook kan masseren van de traanzak helpen. Wanneer het probleem toch aanhoudt, is sonderen in verreweg de meeste gevallen een afdoende oplossing. Bij kinderen gebeurt dit onder algehele verdoving.
Alternatief Als alternatief voor een verstopping in het traansysteem wordt er wel eens gedotterd: een klein ballonnetje wordt op de plaats van de verstopping opgeblazen met de bedoeling om de verstopping op te rekken. Niet alle informatie in deze folder is noodzakelijk op u van toepassing. Heeft u nog vragen, stel deze dan aan uw eigen oogarts
Vragen
Hebt u na het lezen van deze folder nog vragen of wilt u meer informatie? Belt u dan gerust naar de polikliniek Oogheelkunde in Winterswijk. Wij zijn van maandag tot en met vrijdag van 8.30 -16.30 uur bereikbaar op telefoonnummer 0543 54 45 50.
Geheimhouding en recht op privacyAlle medewerkers van ons ziekenhuis hebben een geheimhoudingsplicht. Verder heeft u als patiënt recht op privacy. Uitgebreide informatie hierover kunt u vinden in de folder ‘De rechten en plichten van de patiënt’. Deze is verkrijgbaar op de afdeling en bij de patiënteninformatie in de centrale hal. Daarnaast is deze folder te vinden op:
www.skbwinterswijk.nl Deze folder is tot stand gekomen onder redactie van de
commissie Patiëntenvoorlichting van het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap (NOG) www.oogheelkunde.org