U wordt behandeld tegen kanker. Tijdens of na de behandeling kunt u problemen hebben met eten en drinken. In deze folder vindt u algemene adviezen om met die problemen om te gaan.
Belang van goede voedingGoede voeding en een stabiel lichaamsgewicht zijn belangrijk. Zeker in uw situatie. Goede voeding helpt om een behandeling goed te doorstaan en zorgt voor een beter herstel na de behandeling. Bovendien houdt het uw weerstand en conditie op peil. Daarbij heeft u ook voldoende energie, eiwitten, vocht, vitamines en mineralen nodig.
Energie Door de lichamelijke en emotionele gevolgen van uw ziekte en de behandeling krijgt u mogelijk minder eetlust. Eet u minder dan u nodig heeft, dan valt u af. Als u in korte tijd veel afvalt is het belangrijk om extra aandacht aan uw voeding te besteden. Gewichtsverlies voor of tijdens een behandeling is namelijk niet goed voor uw conditie. Ook kan uw herstel langer duren door gewichtsverlies.
Weeg uzelf daarom regelmatig, bijvoorbeeld één keer per week. Doe dat zo veel mogelijk op dezelfde weegschaal en onder dezelfde omstandigheden. Bijvoorbeeld altijd ’s ochtends nadat u naar het toilet bent geweest en voor het aankleden.
Kleine schommelingen in het gewicht zijn overigens heel normaal. Een stabiel gewicht geeft aan dat u voldoende calorieën binnenkrijgt. Probeer op gewicht te blijven. Gebruik zo nodig extra tussendoortjes en calorierijke producten.
Wanneer u meer gaat eten of minder beweegt, kan uw gewicht toenemen. Als u aan de zware kant bent en u af wilt vallen, kunt u het beste proberen op gewicht te blijven. Afvallen kan beter in een andere periode.
Eiwitten Uw lichaam heeft eiwitten nodig voor het herstel na een behandeling. Bijvoorbeeld na een grote operatie of een bestraling. De volgende producten bevatten veel eiwit:
- ei
- kaas
- kip
- melk en melkproducten
- vegetarische vleesvervangers
- vis
- vlees
Vocht Bij de behandelingen van kanker worden lichaamscellen vernietigd. De nieren voeren de afvalstoffen af en daar heeft het lichaam vocht voor nodig. Daarom is het goed om 1,5 tot 2 liter vocht per dag te drinken. Dit betekent: minimaal 10 glazen of 13 kopjes per dag drinken. Houd de kleur van uw urine in de gaten: hoe lichter, hoe beter. We geven u tips om voldoende te drinken:
- Verdeel het drinken over de hele dag.
- Drink ’s ochtends, ’s middags en ’s avonds minstens een halve liter vocht.
- Wissel smaak en temperatuur af.
- Denk ook eens aan drinkontbijt, drinkyoghurt of een milkshake.
- In soep en room- of waterijs zit ook vocht.
Bij sommige behandelingen vertelt uw arts dat extra vocht nodig is om de nieren te beschermen. Zo nodig krijgt u tijdens uw ziekenhuisopname een infuus.
Vitamines en mineralenIn de bijlage vindt u de minimale hoeveelheden en de aanbevolen producten voor voeding bij kanker. Gebruik dit tijdens en na uw behandeling. Zo krijgt u ook de noodzakelijke vitamines en mineralen binnen. Als het nodig is kunt u voedingssupplementen gebruiken. Dit zijn tabletten met vitamines en mineralen. Wanneer er voldoende en gevarieerd gegeten wordt, is er meestal geen supplement nodig.
Voedingssupplementen kunnen ook een negatieve invloed op de behandeling hebben. Overleg daarom altijd met uw arts of diëtist wanneer u een supplement wilt gaan gebruiken.
Tijdens chemotherapie wordt het gebruik van grapefruit(sap) afgeraden.
Problemen met eten en drinkenKanker en de behandelingen daarvan kunnen grote invloed hebben op het gebied van eten en drinken. Problemen waar u mee te maken kunt krijgen:
- gewichtsverlies
- smaak- en reukveranderingen
- misselijkheid en overgeven
- vermoeidheid
- verstopping
- diarree
- een droge mond
- een pijnlijke mond, keel of slokdarm (evt. ijstherapie)
- ongewenste gewichtstoename
Mocht u een van deze problemen ervaren, kijk dan op de website:
www.voedingenkankerinfo.nl voor adviezen en recepten. Ook kunt u contact opnemen met uw diëtist. Zij kan u verder helpen.
Vragen:In de bijlage, op de volgende pagina, vindt u aanbevolen hoeveelheden en variaties van voeding bij kanker.
Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen? Aarzel dan niet om deze te stellen. U kunt hiervoor contact opnemen met de afdeling Diëtetiek: 0543 54 49 71.
Bijlage
Aanbevolen hoeveelheden
Product | Hoeveelheid per dag |
Brood | 3 tot 4 sneden |
Kaas | 2 plakken of 40 gram |
Vleeswaren, beleg | 2 plakken of 30 gram |
Melk(producten) | 3 bekers/schaaltjes |
Fruit | 2 porties |
Vlees, vis, gevogelte, ei, vegetarische vervangers | 100 gram |
Aardappelen, rijst, pasta, peulvruchten | 3 stuks/opscheplepels |
Groenten | 3 opscheplepels |
Boter, margarine, halvarine, olie | 30 gram of milliliter |
Vocht | Minimaal 1,5 liter |
Variaties BroodAlle soorten brood, zoals: (volkoren)beschuit, knäckebröd, crackers, rijstwafels, ontbijtbiscuits, graanproducten (bijv. muesli en cornflakes), grove papsoorten (bijv. havermout en Brinta) en drinkontbijt op basis van yoghurt, melk of sap.
Kaas Alle soorten op brood, uit het vuistje, door soep, saus of pasta.
Vleeswaren en belegAlle soorten vleeswaren op brood of uit het vuistje, ragout, vis, ei, pindakaas en notenpasta.
Melk en melkproductenAlle soorten melk, maar ook: ijs, milkshake, vla, pudding, pap, kwark, yoghurt, sojaproducten en toetjes.
FruitAlle soorten fruit (vers, uit blik of pot) of vruchtensap (vers of kant-en-klaar). Bijvoorbeeld fruit op brood, of fruit door een toetje en gepureerd fruit.
Vlees, vis, gevogelte, ei en vegetarische vervangersAlle soorten. Dus ook als ragout, door saus of in een maaltijdsoep.
Aardappelen, pasta, rijst en peulvruchten Alle bereidingsmethoden. Dus ook als salade, brood, pizza en graanproducten (zoals couscous en Tarly).
Groenten Alle soorten, zowel vers als uit blik, pot of diepvries. Bijvoorbeeld bij de warme maaltijd, in soep, in pastasaus, als salade, op brood en als groentesap (vers of kant-en-klaar).
Boter, margarine, halvarine en olieOp brood, voor de bereiding of verwerkt in gerechten.