Logo Streekziekenhuis Koningin Beatrix.
 
Klik op deze knop om alle folders te doorzoeken.Zoek folders
Klik op deze knop om dit document te printen.Print pagina
Klik op deze knop om dit document als PDF te downloaden.Download PDF
Klik op deze knop om de tekstgrootte te vergroten.Grotere tekst
Klik op deze knop om de tekstgrootte te verkleinen.Kleinere tekst

PiMS folder informatie logo

Diëtetiek

Voedingsadviezen bij een ileostoma

Voedingsadviezen bij een ileostoma

De knop om deze folder als favoriet te markerenFavorietDe knop om deze folder per email door te sturen.Stuur door
Een ileostoma is een kunstmatige uitgang van de dunne darm op de buik. In deze folder vindt u adviezen over de voeding bij een ileostoma.

Wat is een ileostoma
Een ileostoma is aangelegd omdat de dikke darm is verwijderd of (tijdelijk) niet wordt gebruikt. In de dikke darm vindt het indikken van de ontlasting plaats en worden vocht en zout weer in het lichaam opgenomen. Bij een ileostoma gebeurt dit niet. De ontlasting die via de ileostoma het lichaam verlaat is daarom over het algemeen brijig of zelfs waterdun.

Na de operatie waarbij een ileostoma wordt aangelegd, komt normaal gesproken de stoma binnen 24 uur op gang. Een vloeibare productie van circa 1000 tot 1500 ml per 24 uur is in de eerste week na de operatie normaal en in de volgende twee tot drie maanden dikt de ontlasting vervolgens in tot 500 tot 1000 milliliter per dag. Hierbij leegt u gemiddeld een stomazakje 4 tot 6 keer per 24 uur, waarvan ook 1 tot 2 keer per nacht.

Na het aanleggen van een ileostoma is het volgen van een speciaal dieet niet nodig. Alles mag gegeten en gedronken worden. Er zijn wel een aantal zaken waar u rekening mee kunt houden. Deze staan in deze folder beschreven.

Vocht- en zoutbehoefte
Met een ileostoma verliest u veel vocht met de ontlasting. Daarom is het belangrijk om, verdeeld over de dag, 2 tot 2,5 liter te drinken. Dit komt overeen met de inhoud van ongeveer 16 tot 20 kopjes (afhankelijk van het volume van het kopje). Onder vocht worden niet alleen dranken verstaan. Alle vloeibare producten worden meegerekend zoals water, frisdrank, koffie/thee, soep, yoghurt/vla en pap. U kunt zelf in de gaten houden of u voldoende drinkt. Als uw urine kleurloos of lichtgeel is, drinkt u voldoende. Wanneer u weinig plast en uw urine donker van kleur is, kan dit een teken zijn dat u te weinig heeft gedronken.
Zout
Naast vocht verliest u bij veel dunne ontlasting ook veel zouten. Klachten die wijzen op een zouttekort zijn:
Om een zouttekort te voorkomen kunt u keukenzout ruim over de voeding strooien. Ook andere producten kunnen helpen een zouttekort te voorkomen. Een aantal zoutrijke producten bevatten echter ook veel calorieën. Bij ongewenste gewichtsstijging is het daarom verstandig deze producten met mate te gebruiken.
Grote schommelingen in het gewicht kunnen op den duur problemen geven met de ileostoma en de verzorging ervan. Ongewenste gewichtsstijging kan bijvoorbeeld lekkage van de ileostoma veroorzaken waardoor huidirritatie kan ontstaan.

Maak daarom bij voorkeur gebruik van producten die veel zout en weinig calorieën leveren zoals:

Maak met mate gebruik van producten die veel zout en veel calorieën leveren, zoals:
Mocht u voor en/of na de operatie ongewenst gewicht hebben verloren dan kan het noodzakelijk zijn om, voor het verkrijgen van een gezond lichaamsgewicht en/of voor een goed herstel, tijdelijk een eiwit- en energieverrijkte voeding te gebruiken. Als dit voor u geldt, geeft de diëtiste u hierover informatie.

Het eten van drop helpt niet uw zouttekort aan te vullen. In drop zit namelijk geen keukenzout, maar salmiakzout (ammoniumchloride).

Ga nooit over op een natriumbeperkt (zoutbeperkt) dieet zonder overleg met uw specialist en/of diëtist.

Rustig eten en goed kauwen
Na het aanleggen van een ileostoma hoeft u geen specifiek dieet te volgen, alles mag gegeten en gedronken worden volgens de richtlijn Gezonde Voeding. Het is wel belangrijk om het voedsel goed fijn te snijden, rustig te eten en goed te kauwen. Dit geldt vooral voor de volgende voedingsmiddelen:

Vastheid van de ontlasting
Voor een betere indikking van de ontlasting is het belangrijk om de voeding en het drinkvocht goed te spreiden over de dag. Ook wordt aangeraden om een gezonde voeding te gebruiken met voldoende voedingsvezels.
Voedingsvezels zijn onverteerbare voedselbestanddelen. Veel voedingsmiddelen bevatten van nature voedingsvezels. Denk hierbij aan producten zoals bijvoorbeeld groente, fruit, peulvruchten, aardappelen, bruin- en volkorenbrood, volkorencrackers, volkoren- en meergranenpasta, zilvervliesrijst. Voedingsvezels hebben onder andere de eigenschap water op te nemen en vast te houden. De ontlasting kan hierdoor beter indikken. Wanneer de ontlasting te dun is, kan drinkvocht met een vezel- of zetmeelrijkproduct worden gecombineerd. U kunt bijvoorbeeld naast het drinken een volkorencracker/volkorenbeschuit met hartig beleg, een sneetje ontbijtkoek of een zoute biscuit eten.

Gas-, geur-, en kleurvorming
Gas-, geur- en kleurvorming zijn niet helemaal te voorkomen. Het is een normaal gevolg van de spijsvertering. De mate waarin gasvorming, geurvorming en/of verkleuring van de ontlasting optreedt, kan per persoon verschillen. Het gebruik van de onderstaande producten hoeft u niet te vermijden. U kunt er zonodig rekening mee houden, zoals bij een feestje, een verjaardag of een avondje uit.

Producten die extra gasvorming kunnen veroorzaken:
De lucht die vaak ongemerkt tijdens het eten wordt ingeslikt, komt voor een deel in het stomazakje terecht. Om dit tegen te gaan is het belangrijk rustig te eten zodat er minder lucht wordt ingeslikt. Ook bij het kauwen van kauwgom en bij het roken wordt vaak ongemerkt lucht ingeslikt.

Producten die extra geurvorming kunnen veroorzaken:
Producten die verkleuring van de ontlasting kunnen veroorzaken:
Bijzondere omstandigheden
Als u in (sub)tropische landen verblijft, heeft u te maken met hogere temperaturen en met andere hygiënische omstandigheden. De kans op het krijgen van diarree is in deze landen groter. Neem geen onnodige risico’s en vermijd daarom in deze landen het gebruik van:
Zorg dat u in deze landen altijd O.R.S., bouillontabletten en/of zouttabletten bij u heeft.

High output stoma
Er kan ook sprake zijn van een te hoge stomaproductie (> 1500 ml per dag), we noemen dit een high output stoma. Dit merkt u als u veel vaker dan gewoonlijk het stomazakje moet legen en de ontlasting erg dun is. Door de hoge stomaproductie is er een verhoogd risico op uitdroging en of vocht- en zouttekort door het grote verlies via de stoma. Wanneer de hoge stomaproductie lang aanhoudt (langer dan 72 uur), bestaat er naast uitdroging ook een verhoogd risico op het ontwikkelen van ondervoeding doordat het lichaam onvoldoende kans heeft om de voedingsstoffen goed op te kunnen nemen.
Door een hoge stomaproductie kunnen sommige medicijnen onvoldoende opgenomen worden waardoor de werking minder is. Denk hierbij bijvoorbeeld aan medicijnen verpakt in capsules of met een langzaam oplosbaar laagje. Ook de anticonceptiepil is bij een hoge stomaproductie onbetrouwbaar.

De volgende klachten kunt u ervaren bij een vochttekort:
Behandeling van high output of dreigende high output stoma (HOS)

Gebruik maximaal 2 tot 2,5 liter drinkvocht per dag en zoals eerder genoemd: verdeel de dranken goed over de dag en bij voorkeur in combinatie met een zetmeel-en vezelrijk product. (6 tot 8 keer per dag). Met drinkvocht wordt bedoeld alles wat vloeibaar ingenomen wordt. Denk aan alle dranken, soep, bouillon, vruchtenmoes, pap, vla, ijs, maar ook drinkvoeding. Ook wat u drinkt is van belang.

Er zijn verschillende soorten vocht die voor vermindering van ontlasting kunnen zorgen. Dit zijn de zogenaamde isotone dranken* (zie tabel). Deze dranken met de juiste hoeveelheid suiker (koolhydraten) en zout zorgen ervoor dat vocht en zout via de darm beter wordt opgenomen in het lichaam.

Er zijn ook dranken die voor toename van ontlasting kunnen zorgen. Dit zijn de zogenaamde hypertone dranken ** en hypotone dranken *** (zie tabel). Bij mensen met veel dunne ontlasting kan het drinken van hypertone en hypotone dranken het water- en zoutverlies via de ontlasting bevorderen. Dit zorgt voor een toename van de ontlasting en daarmee meer verlies van vocht en zout.

Tabel hypotone, isotone en hypertone dranken

Hypotone dranken***Isotone dranken*Hypertone dranken**

Hypotone drank versus lichaam

Isotone dranken versus lichaam

Hypertone dranken versus lichaam
Dit zijn dranken met een lagere concentratie aan suikers en/of zouten dan de vloeistoffen in ons lichaam
Dit zijn dranken met dezelfde concentratie aan koolhydraten en/ of zouten als in ons lichaam Dit zijn dranken met een hogere concentratie aan suikers en/of zouten dan de vloeistoffen in ons lichaam.
Zorgt voor toename van ontlasting Zorgt voor vermindering van de ontlasting Zorgt voor toename van ontlasting
Maximaal 500-1000 ml per dag Dagelijks in ieder geval 1000-1500 ml Maximaal 500-1000 ml per dag
< 6 gram koolhydraten per 100 ml 6-8 gram koolhydraten per 100 ml
>8 gram koolhydraten per 100 ml
  • water
  • thee en koffie zonder suiker of met minder dan 6 gram suiker per 100 ml
  • light frisdranken
  • suikervrije limonade (bijv. Slimpie)
  • sportdranken met minder dan 6 gram koolhydraten per 100 ml (kijk hiervoor op de verpakking)
  • groente- en tomatensap waaraan uzelf extra zout heeft toegevoegd
  • bouillon, soep
  • karnemelk, yoghurt/kwark naturel
  • melk (met mate i.v.m. grotere hoeveelheid melksuiker/lactose dan in zure melkproducten)
  • thee/koffie/espresso met 6-8 gram suiker per 100 ml isotone sportdranken met 6-8 gram koolhydraten per 100 ml (kijk hiervoor op de verpakking)
  • vruchtensappen,
  • frisdranken/aanmaaklimonade
  • energy sportdranken met meer dan 8 gram koolhydraten per 100 ml (kijk hiervoor op de verpakking)
  • medische drinkvoeding
  • waterijsjes
  • vruchtenyoghurt/-kwark, vla, pap, chocolademelk



Toegenomen zout- en vochtverlies
Niet alleen bij hogere stomaproductie, maar ook bij braken, hevige transpiratie, koorts of warm weer treedt er extra zout- en vochtverlies op. Bovendien kan er sprake zijn van verminderde eetlust waardoor de inname van vocht en zout lager is. Een extra zout- en vochtaanvulling kan dan noodzakelijk zijn. Naast uw gebruikelijke voeding kan O.R.S. (Oral Rehydration Salts) opgelost in water een goede aanvulling zijn. Deze oplossing bestaat uit onder andere water, suiker en zout. Door O.R.S. te gebruiken worden tekorten voorkomen. Het is verkrijgbaar bij apotheek en drogist. Neem contact op met uw arts of diëtist bij vragen over het gebruik van O.R.S.

Tot slot
Bij vragen of problemen met betrekking tot de voeding kunt u altijd gebruik maken van het telefonisch spreekuur van de afdeling Diëtetiek. De diëtisten houden spreekuur van maandag tot en met vrijdag van 13.30 – 14.00 uur. Zij zijn bereikbaar via telefoonnummer 0543 - 54 42 47.

Geheimhouding en recht op privacy
Alle medewerkers van ons ziekenhuis hebben een geheimhoudingsplicht. Verder heeft u als patiënt recht op privacy. Uitgebreide informatie hierover kunt u vinden in de folder ‘De rechten en plichten van de patiënt’. Deze is verkrijgbaar op de afdeling en bij de patiënteninformatie in de centrale hal. Daarnaast is deze folder te vinden op: www.skbwinterswijk.nl


De teksten in deze folder zijn deels afkomstig van: http://mdldietisten.nl/richtlijnen.html


Foldernummer: die648 versie apr 23


PIMS™ folderportaal door 4CLOUD®
Disclaimer  |  Toegankelijkheid  |  Sitemap
  |